Over de vrijheid om Nijntje te parodiëren

Door Redactie

3 december 2002

Vandaag staat op een voorpagina van de Telegraaf een artikel met de kop "Bruna boos om grove Nijntje-grappen". Juristen van de uitgever van het werk van Dick Bruna proberen met man en macht een einde maken aan massaal misbruik van tekeningen van de kinderboekenmaker. Het gaat om smakeloze parodieën die via internet worden verspreid. Er wordt gespot met politici, seksuele ontsporingen en buitenlanders. Volgens een woordvoerster van Bruna worden plaatjes in Bruna-stijl voorzien van soms op zich wel geestige, maar tegelijkertijd ook uiterst gemene teksten.

Een interessante vraag voor mensen geïnteresseerd in meer vrijheid is hoe vrijheid zich verhoudt tot copyrights en ideeën van anderen. Betekent vrijheid dat je plaatjes van anderen letterlijk mag copieëren? Of mag dat niet, maar mag je zelf wel schetsen maken in dezelfde stijl als die van een ander? Of mag dat ook niet, en zo nee is zo'n verbod een aantasting van de vrijheid van meningsuiting? Recentelijk werd Paul de Leeuw aangeklaagd omdat hij op TV smakeloze parodieën had gemaakt op zangeres Anneke Grönloh. Haar reputatie en daarmee haar inkomsten zouden schade hebben geleden. Hebben mensen een eigendomsrecht op hun reputatie en mag een ander die niet aantasten?

Het Telegraaf-artikel besluit met:

Vooral de categorie buitenlandergrappen liegt er niet om. Het gaat om teksten als: "
Piet en Achmed zijn in de disco.
Piet is aan het dansen.
Rot op Piet, zegt Achmed, Ik wil hier dansen.
Maar Piet blijft staan.
Achmed belt zijn vrienden.
En samen steken ze Piet neer.
Nu kan Achmed lekker dansen."

Naast deze tekst staat een afbeelding van een wit en een bruin Nijntje. Een andere: "Ali steelt fiets. Jan noemt Ali fietsendief. Jan krijgt boete. Racisme mag niet in Nederland."

Gerelateerde links:

Een selectie Nijntje parodieën op www.onzin.com
http://www.kingjay.nl/images/nijntje/SP.gif