Noord-zuid lijn

Door Kim Winkelaar

10 oktober 2002

De Telegraaf bericht dat de Amsterdamse gemeenteraad heeft ingestemd met de aanleg van de gewraakte Noord-Zuid lijn. Dit project gaat 1,4 miljard Euro kosten. Uiteraard betaald uit "algemene middelen", zoals het eufemisme voor belastinggeld luidt. Dat die kosten bij lange na niet voldoende zijn zal nog wel blijken, zodra de eerste kosten gemaakt zijn kan de politiek niet meer terug, en dus zullen de aannemers ongetwijfeld enorm veel "meerwerk" moeten uitvoeren, waardoor de uiteindelijke rekening eerder in de buurt van de 3 miljard Euro zal komen te liggen. Denk aan de beruchte Haagse tramtunnel.

Dan hebben we het natuurlijk nog niet over de operationele kosten van de lijn, want het kost ook nog geld om die metro's te laten rijden. Tot nu toe is er in Nederland nog nooit een rendabel OV geweest, en het valt niet te verwachten dat deze nieuwe metro wel rendabel zal opereren. Natuurlijk, volgens de prognoses zullen er dagelijks vele honderdduizenden mensen gebruik maken van de lijn. Het is alleen jammer dat die prognoses achteraf altijd tegen vallen. Denk aan de rapporten die gezorgd hebben voor de bouw van de betuwelijn. Die lijn zou enorm druk worden met al die goederentreinen. Totdat met de bouw was gestart. Opeens was niemand meer in het ding geïnteresseerd.

Er zijn ongeveer een half miljoen Amsterdammers. Er wordt dus de man zo'n 3000 Euro uitgegeven aan een stuk spoor, en met een beetje pech het dubbele. Een stuk spoor dat daarna ook nog jaarlijks ettelijke miljoenen kost aan onderhoud, personeel en materieel.
Uiteraard is dit wel in ons algemeen belang. Waarom hiervoor echter ook de belastingcenten van de gemiddelde Limburger of oost-Groninger worden gebruikt is een vraag die nooit wordt gesteld.

Het openbaar vervoer in Nederland is een doodgeboren kindje. Het is een bekende regel uit de IT dat de waarde van een netwerk toeneemt naarmate het fijnmaziger is. Iedere extra aansluiting verhoogt de totale waarde van het netwerk. Denk aan de fax. Als u de eerste bent met een fax heeft het ding totaal geen waarde. Het ding wordt pas waardevol zodra u naar vrijwel iedereen een fax kunt sturen, en van iedereen een fax kunt ontvangen. Hoe meer mensen zijn aangesloten, hoe waardevoller uw fax wordt.
Hetzelfde geldt voor het OV-netwerk. Het is pas handig als u vanaf iedere plek naar iedere andere willekeurige plek kunt reizen. Op een snelle en liefst comfortabele manier. En juist daar legt het OV het per definitie af tegen dat andere vervoermiddel: de auto. Of in het geval van Amsterdam de fiets.

Helaas, niet iedereen heeft een auto en niet iedereen kan fietsen, en dus is openbaar vervoer noodzakelijk, aldus onze socialistische bewindsvoerders. En dus moet iedereen meebetalen aan de vervoersbehoefte van onze medemensen middels investeringen in het OV.

Het zou natuurlijk ook anders kunnen. Een taxi-chauffeur betaalt net als ieder ander een flinke hoeveelheid inkomstenbelasting. Hij betaalt fors accijns voor de brandstof, betaalt BTW en BPM over de aanschaf van zijn auto, betaalt houderschapsbelasting, betaalt voor de vergunning, enzovoort. En daarmee is de hoge ritprijs van taxi-kilometers al verklaart.
Als we die markt nu eens volledig vrij zouden kunnen maken, zou het hele OV in één klap overbodig worden. Tegen een fractie van de huidige kosten.
Denk eens aan het aantal werklozen dat eenvoudig met een goedkope auto bejaarden zou kunnen vervoeren tegen een redelijke vergoeding. De bejaarde is sneller en veiliger op de plek van bestemming, de werkloze heeft een inkomen zonder van de staat afhankelijk te zijn.
De markt zal vraag en aanbod van vervoer prima kunnen regelen. Dag en nacht, van Schin op Geul tot Oostkrabbedijke. Overal en altijd is er voordelig transport voor iedereen. En het is nog voordeliger dan het huidige systeem. Voordeliger voor iedereen.

Natuurlijk zou dit wellicht de nodige files tot gevolg hebben. Maar als taxi's het recht krijgen de vrije busbanen te benutten, en wellicht enkele spoorlijnen geasfalteerd kunnen worden door taxicoöperaties, dan zal dat probleem ook wel meevallen. Rendabele OV-bedrijven, zoals de treinverbindingen tussen grote steden kunnen geprivatiseerd worden, en zullen daarmee ook verbeteren en voordeliger worden. Uiteindelijk is iedereen voordeliger uit, en heeft vervoer op maat. Van waar je bent tot waar je zijn moet. En dat zonder ook maar één Euro uit te geven aan nieuwe metrolijnen of andere onzin.

En de fiets? Het plan voor taxichauffeurs kan ook toegepast worden op "fietswachters". Iemand die een bewaakte fietsenstalling opereert doet daarmee het algemeen belang erg veel goed. En zou dus geen belasting hoeven te betalen. Zodat iedereen weer op de fiets kan zonder de angst dat die fiets er niet meer staat na terugkomst.
De politie stelt dat fietsendiefstal geen prioriteit heeft. Prima, maar zorg dan dat iedereen op een voordelige manier veilig zijn fiets kan stallen.
Wat was het toch fijn geweest als er wat meer libertariërs in de diverse parlementen zouden zitten.

Vereniging de Bovengrondse voert procedures tegen de aanleg van de Noord-Zuidlijn in Amsterdam. Deze worden betaald door de leden en donateurs.

De officiële site van de Noord Zuid Lijn