Een zwaar middel

Door Henry Sturman

25 augustus 2004

Over het vastgelopen voorjaarsoverleg zei het NOS Journaal op 26 mei: “Het kabinet dreigt een zwaar middel in te zetten tegen de vakbonden: het niet-algemeen verbindend verklaren van de cao’s. Dat betekent dat een afgesloten cao niet langer verplicht geldt voor een hele sector, en dat betekent waarschijnlijk tevens minder bescherming voor de werknemer.”

Het algemeen verbindend verklaren van cao’s is een vorm van dwang, omdat het inhoudt dat werkgevers en werknemers die part nog deel aan de onderhandelingen hadden, niet vrij zijn om andere afspraken te maken. Het toepassen van dwang is een zwaar middel. Maar het is vreemd om het afschaffen van dwang een ‘zwaar middel’ te noemen. Aan de andere kant: van de voorstanders van dwang kun je dergelijke terminologie verwachten.

Verder opinieert het Journaal dat de overheidsdwang in kwestie de werknemer beschermt. Maar hoe kun je het inperken van de vrijheid van werknemers om zelf over lonen en arbeidsvoorwaarden te onderhandelen, ‘bescherming’ noemen? En omdat verplichte cao’s tot hogere lonen dan het marktloon kunnen leiden, veroorzaakt dat werkloosheid – en hogere belastingen om de uitkeringen te kunnen betalen. Als werknemers te duur worden, zullen werkgevers immers minder snel mensen aannemen. Ook het veroorzaken van werkloosheid en hogere belastingen kun je moeilijk een vorm van werknemersbescherming noemen.

Van een links opiniejournaal verwacht je dat het partij trekt voor de arbeider. Ironisch genoeg heeft het Journaal niet door dat vakbonden de vijand van de arbeider zijn.

Henry Sturman