Fijn feministisch

Door Bart Croughs

22 december 2003

De hoofdrolspeelster van Kill Bill, de nieuwe film van Quentin Tarantino, is een vechtkunstenaar die haar mannelijke tegenstanders stuk voor stuk de baas is. Voor de vrouwelijke filmrecensent van Trouw was dit reden om de film bejubelen als 'fijn feministisch'.

Tarantino is bepaald niet Hollywood's enige feministische filmmaker. Paul Verhoeven maakt er sinds jaar en dag een gewoonte van om in zijn films 'sterke vrouwen' op te laten treden die zich in vechtpartijen kunnen meten met types als Arnold Schwarzenegger. En behalve filmmakers tonen ook de producenten van videospelletjes zich de laatste jaren erg progressief. Figureerden in meer reactionaire tijden alleen mannen in vechtspelletjes, in recente spelen vechten mannen ook tegen vrouwelijke tegenstanders. Onnodig te vermelden dat de vrouwen even sterk zijn als de mannen.

Heeft de boodschap van deze films en videospelletjes ook invloed op het gedrag van de jeugd? Meent de moderne vechtersbaas inmiddels dat geweld tegen vrouwen even acceptabel is als geweld tegen mannen, omdat mannen en vrouwen nu eenmaal gelijk zijn? Waren de allochtone jongens die na een racistische opmerking een vrouwelijke junk doodsloegen gewoon fijn feministisch bezig? Deden ze eenvoudig wat ze ook zouden doen als een man een racistische opmerking zou maken - erop los slaan? Betrof het hier een stel feministen dat niets moet hebben van ouderwetse praatjes over echte mannen die geen geweld gebruiken jegens het zwakke geslacht?

Moeilijk te zeggen. Maar de reacties in de media op dit voorval maakten duidelijk dat de doorsnee opiniemaker, ondanks zijn feministische pretenties, er onbewust nog steeds een hopeloos ouderwetse, ongeemancipeerde moraal op na houdt. Dat het een vrouw was die door de jongens werd afgetuigd, werd niet als een verzachtende omstandigheid gezien (‘het is natuurlijk erg verwerpelijk om zo gewelddadig tekeer te gaan, maar de jongens leden in ieder geval niet aan seksistische vooroordelen’). Integendeel, dit werd als extra schokkend en verwerpelijk beschouwd.

Te vrezen valt dat het nog vele feministische films en videospelletjes zal vergen voordat de gelijkheid der seksen daadwerkelijk algemeen geaccepteerd is.

Bart Croughs

Deze column verscheen eerder in HP/De Tijd