Meer zoenvrijheid!
Door Dolph Kohnstamm
24 november 2003
Tal van mensen in Nederland ergeren zich aan de vanzelfsprekendheid waarmee bij begroetingen, afscheid nemen, felicitaties en dergelijke drie maal gezoend wordt. Zij voelen zich onderworpen aan een ritueel, vanwege het inhoudsloze karakter én omdat zij van huis uit anders gewend zijn.
De meesten vinden ook dat er tegenwoordig veel te vaak en te snel gezoend wordt, ook als men elkaar helemaal niet goed kent. Het zoenen is daarmee gedevalueerd tot een standaard automatisme. Zij vinden dat er weer meer variatie mag komen in de wijze van begroeting, zoals dat vroeger in Nederland ook het geval was. Een hand geven mag ook, of een omhelzing zonder kussen of 'wangen' (de Amerikaanse 'hug'), een schouderklop. En wie toch een zoen wil geven kan ook volstaan met één of twee.
Mensen die vanuit het buitenland naar Nederland toe komen denken dat het drie keer zoenen bij Nederland hoort, als etiquette hier voorgeschreven is. En dus passen zij zich aan, ofschoon dikwijls met enige tegenzin.
Het doel van deze actie is ten eerste een bewustmaking van het feit dat dit ritueel in midden en Noord-Nederland tot circa 1980 onbekend was. Dat het toen vanuit het Brabantse platteland de grote rivieren is overgestoken. Ten tweede de bewustmaking dat het iedereen vrij staat zijn eigen begroetingsgedrag te bepalen, al naar zijn of haar aard en stemming.
In allerlei andere opzichten gedragen wij ons immers naar eigen voorkeur en overtuiging. We kiezen de kleren die we willen dragen, de mensen met wie we om willen gaan, de politieke partij waarop we stemmen, de winkels waar we boodschappen doen, de meubels waarmee we onszelf omringen. Wij zouden daarbij geen standaard voorschriften van 'hoe het hoort' meer verdragen kunnen. Maar in het sociaal verkeer laten we ons als makke schapen welgevallen wat anderen geloven dat zij verplicht zijn te doen: links-rechts-links, pak aan!
Zelfs in het wegverkeer, met alle verkeersregels, is men vrijer om eigen keuzes te maken dan wanneer men op een verjaardag de felicitaties in ontvangst mag nemen.
Het begroetingsritueel van de driewanger drukt totaal geen affectie meer uit: het zijn volkomen inhoudsloze en mechanische gebaren geworden. De een- of tweezijdige zoen kan natuurlijk ook ontaarden in een loos en ritueel gebaar, maar voelt in elk geval minder mechanisch en opgedrongen aan. Zij zijn evenwichtiger, meer bescheiden ook en minder opdringerig.
 |
Dolph Kohnstamm, Amsterdam
Om de buttons te bestellen kijkt u op: Zoenbutton.nl