31 oktober 2003
Het kraken van woningen en andere leegstaande panden vindt zijn oorsprong in de studentenopstand in Parijs medio 1968. In ons land begon het kraken begin 1969. De destijdse krakers waren idealisten die voor anderen zonder woning en voor zichzelf leegstaande huurwoningen kraakten. Begin tachtiger jaren veranderde de groep idealistische krakers in een groep anarchisten die hun eigen regels naleefde en eigenrichting pleegde. Let wel, dit zonder dat ons wettelijke gezag daartegen opgewassen was. U herinnert zich vast nog wel de krakersrellen die meer weg hadden van veldslagen met veel materiële schade. Nu nog zijn vele bedrijfspanden en woningen bezet, die in die jaren werden gekraakt. In die panden houdt men zich tot op heden aan geen enkele regel en diegene die daar verblijven spreken meer vreemde talen, dan ik beheers. Niks meer idealen, kraken is een keiharde business geworden. En dan wel ten koste van de pandeigenaar.
Zo staat bij mij om de hoek een bedrijfspand op de Herengracht dat al gekraakt is sinds ik daar woon. De eigenaar is er financieel aan ten gronde gegaan. Hij moest namelijk wel zijn hypotheekrente betalen, terwijl hij niet eens in het pand mocht. Tevens moest hij de onroerende zaakbelasting blijven betalen, en zowel als eigenaar en als gebruiker omdat de krakers geen ozb wensten te betalen. De krakers hingen ook nog een bord aan de gevel 'Bevrijd Tibet'. Daarvoor kreeg de getroffen eigenaar aanslagen Precariorecht te betalen. Met een land waar we zulke toestanden tolereren, kan het (economisch) nooit lang goed gaan. Buitenlandse en Nederlandse bedrijven en beleggers zoeken zekerheden en economische ruimte. Kijk naar Amsterdam dat nu met het jaar lager staat op de voorkeurslijst van buitenlandse bedrijven die zich in financiële centra willen vestigen. Deze lagere voorkeur verbaast mij niets.
Nu staan bedrijfspanden en (koop-) woningen regelmatig langer dan een jaar leeg. Omdat de huur- en koopmarkt minder is dan een aantal jaren geleden. De achterhaalde Leegstandswet geeft krakers na een jaar de mogelijkheid om deze leegstaande panden in gebruik te nemen, met goedkeuring van de rechterlijke macht. Daarbij ziet u zelfs dat ze in bedrijfspanden op industrieterreinen gaan wonen, terwijl gewone mensen dat wettelijke niet mogen. Daarom is het goed dat eigenaren van panden die om welke reden dan ook langer dan een jaar leegstaan voorzorgsmaatregelen nemen. Gelukkig staan deze pandeigenaren niet helemaal alleen in de strijd tegen krakers. Onlangs nam het CDA samen met de VVD in de Tweede Kamer een initiatief om het kraken in de toekomst gewoonweg te verbieden. Zeker als het gaat om krakers die uit het buitenland komen om hier gratis woon- en werkruimte te vinden of figuren die men in het algemeen kan vergelijken met criminelen. Deze Tweede Kamerleden vinden gelukkig ook dat iedereen in ons land, zoals ook in Europa, het eigendomsrecht van een ander moet eerbiedigen. Over het onnodig laten leegstaan van sociale huurwoningen denk ik wat genuanceerder, maar de oplossing daarvan leg ik zeker niet in de handen van hedendaagse krakers.
Ik hoop dat kraken in de nabije toekomst definitief tot het verleden zal behoren. Het is mooi geweest. De krakers van weleer zijn nu gevestigde en eerzame burgers, en zij kunnen wellicht 's avonds bij de borrel nog verhalen over hun feestje van meer dan dertig jaar kraken. Maar zij vergeten daarbij te vertellen hoeveel schade en ergernis hun acties teweeg hebben gebracht bij de belasting betalende burgers en bedrijven van dit landje. Eindelijk raken we die krakers kwijt...
J.L. Broeren
De auteur is makelaar o.g. te Amsterdam. www.broeren.com
Deze column verscheen eerder in De Financiële Telegraaf op 28 oktober 2003