8 juli 2003
Er bestaan twee methodes om stijgende concurrentie te bestrijden: de eerste is door productiever te worden, de ander door een kartel te vormen. De eerste methode moedigt economisch en sociale vooruitgang aan, terwijl de ander de Status Quo versterkt. Door de ontwikkeling van een 'Verenigd Europees Fort' heeft de Raad van Europa gekozen voor deze laatste methode in de strijd tegen de globaliseringskrachten.
De Europese beleidsmakers hadden de uitdaging van een nieuwe eeuw kunnen aangrijpen door de EU om te bouwen tot een enorme economische krachtcentrale. Ze hadden de starre Europese arbeidsmarkt kunnen liberaliseren, de druk kunnen verlagen van de overvloed aan hoge belastingen en het mes kunnen zetten in de 97.000 pagina's die gevuld zijn met Europese regels en voorschriften.
Maar daarvoor in de plaats heeft men ervoor gekozen zich terug te trekken achter een muur van hoge tariferingen waarvan het skelet is opgebouwd uit subsidies en het cement bestaat uit verplichte arbeidsvoorwaarden en milieustandaarden. En erger nog, de welvaart van de Europeaan zal in toenemende mate afhankelijk zijn van het steeds grotere aantal centraal planologen in Brussel.
Voortbordurend op de intellectuele nalatenschap van de pleitbezorgers van de Schotse Verlichting liet de Oostenrijkse econoom Friedrich Hayek zien dat het niet mogelijk was om complexe sociale systemen centraal te plannen omdat de beleidsmakers onvoldoende informatie bezaten. De centrale planning in de Sovjet Unie bijvoorbeeld was onhoudbaar omdat het prijssysteem niet betrouwbaar genoeg was om de werkelijke behoeften van de economie tot uiting brengen. De beste sociale systemen ontwikkelen namelijk door een proces van vallen en opstaan, genaamd 'evolutie'.
Echter, deze evolutie is precies datgene wat door de Europese grondwet wordt ondermijnd. Met uitzondering van de directe belastingen en het buitenlandbeleid wordt vrijwel het gehele sociale en economische beleid van de EU-lidstaten 'geharmoniseerd' op een pan-Europees niveau. Al wat nog rest van de Schumpeteriaanse 'creatieve destructie' van het concurrentieproces tussen de Europese lidstaten onderling zal worden geërodeerd door te vluchten in concepten als afvalligheid en concurrentievervalsing - de Trojaanse paarden die handig in het Grondwettelijk concept zijn ingebracht.
Vanuit een economisch perspectief is niet duidelijk waarom de EU zo moet worden gecentraliseerd. De vrije markt is zeer goed in staat om de Europese levensstandaard te laten stijgen zonder dat er behoefte bestaat aan het reguleren van de rechtheid van bananen, de grootte van perziken en de breedte van wortelen, zoals sommige notoire EU wetten doen. Anderzijds, wanneer de reden voor een Europese Grondwet een politieke is -namelijk om de macht van de Verenigde Staten te breken- dan zijn er een aantal belangrijke lessen die kunnen worden geleerd van de Amerikaanse 'Founding Fathers'.
De Amerikaanse Grondwet kent 4.500 woorden, amper genoeg om zeventien A4'tjes mee te vullen. Opmerkelijk genoeg is deze relatief succesvol gebleken en heeft het amper wijzigingen ondergaan in de afgelopen 200 jaar. Het was onder het gezag van dit beperkt gehouden document dat de Verenigde Staten konden uitgroeien tot 's wereld enige economische en politieke supermacht. Maar het verschil komt niet alleen tot uiting in de omvang van beide documenten. In plaats van het inperken van concurrentie moedigt de Amerikaanse Grondwet deze juist aan. De macht van de centrale overheid is 'gedelegeerd, genummerd en dus gelimiteerd'. Er zijn maar weinig losse eindjes.
Waarom hebben deze 'Founding Fathers' zo hun best gedaan om de macht van het centrale gezag zo precies af te bakenen?
Omdat zij maar al te goed wisten dat het grootste obstakel voor de menselijke en sociale vooruitgang een overheid op afstand zou zijn die geen verantwoording voor haar beleid zou hoeven af te leggen. Het was juist deze vorm van overheid waartegen de Amerikanen vochten in de Onafhankelijkheidsoorlog. Het is ook deze vorm van overheid welke de Europese burger nu wordt opgelegd. Het is dan ook erg betreurenswaardig dat Europa geen mensen als Jefferson en Madison wist voort te brengen die ze de toekomst in zouden kunnen leiden.
Marian L. Tupy - CATO Institute
(Vertaling: H. Bennink)
Gerelateerde links:
- Techcentralstation: Socialism's Farewell Note
- EU schrijft Nederland de wet voor
- Vluchten kan niet meer, 'k zou niet weten waar
- Marcel Roele: De motor der vooruitgang
- Albert Spits: De Europese dictatuur