2 juni 2003
Volgens Buffett leidt afschaffing van de genoemde belasting ertoe dat de belastingdruk bij de rijken afneemt terwijl die bij de armen gelijk blijft. Doordat Buffetts dividend nu onbelast is ontvangt hij $ 310 miljoen onbelast en betaalt hij relatief gezien slechts 3% belasting over zijn inkomen. Buffett geeft vervolgens aan dat de receptioniste van zijn bedrijf 30% belasting betaalt en dus verhoudingsgewijs 10 keer zoveel bijdraagt als hijzelf aan de bestrijding van terrorisme en dergelijke.
Het is vreemd dat Buffett de bovenbeschreven situatie onrechtvaardig vindt. Stel dat Buffett in totaal ongeveer $ 400 miljoen per jaar verdient. Als hij maar 3% belasting betaalt is dit nog altijd $ 12 miljoen. Zijn receptioniste verdient misschien $ 30.000 per jaar. Als zij 30% belasting betaalt is dit $ 9.000 per jaar. Ze betaalt relatief gezien inderdaad meer dan Buffett, maar absoluut gezien betaalt ze nog niet één procent van wat haar baas betaalt. Misschien gek gedacht van me, maar je zou zeggen dat Buffett dus heel wat meer bijdraagt aan de bestrijding van terrorisme en het steunen van de ouderen.
Ook is het de vraag waarom Buffett dit alles onrechtvaardig noemt. Hij doet alsof er een of ander verband is tussen de rijkdom van de rijken en de armoede van de armen. Alsof een dollar die een rijk iemand verdient ten koste van een arm iemand wordt afgepakt. Als dat zo is zou het betekenen dat er sinds het begin van de mensheid een vast bedrag aan geld op de wereld is dat in het begin gelijk over het aantal mensen was verdeeld maar waarvan de rijken zich steeds meer van hebben toegeëigend. Maar mensen die in de vrije markt rijk worden worden rijk door productie en doordat mensen vrijwillig producten en diensten bij ze afnemen. Het is juist de overheid die niets produceert maar zich alleen het geld van andere mensen toeëigent.
Als er al een principe is dat logisch zou zijn als het om belastingheffing gaat is het dat iedereen gelijk wordt behandeld en dus absoluut gezien evenveel betaalt; of op z'n minst dat je procentueel minder gaat betalen naarmate je meer verdient, omdat je dan absoluut gezien nog steeds meer betaalt dan mensen met lagere inkomens die een hoger belastingtarief hebben. Anders worden mensen gestraft omdat ze succesvol zijn en beloond omdat ze het niet zijn. De prikkels om je meer in te spannen voor een goede baan nemen af omdat je weet dat je meer belasting moet betalen als je meer gaat verdienen; de prikkels om je minder in te spannen nemen toe omdat je minder belasting hoeft te betalen naarmate je minder verdient.
Zowel in een progressief als in een proportioneel belastingstelsel betalen de mensen met de hogere inkomens absoluut gezien de meeste belasting. Het enige stelsel dat recht doet aan het idee dat iedereen absoluut gezien evenveel zou moeten betalen of althans een lager percentage naarmate je meer verdient is dan ook een degressief belastingstelsel. Vanuit dat licht bezien is het plan van Bush een stap in de goede richting.
René van Wissen
René van Wissen (1973) is jurist. Hij studeerde civiel recht in Leiden.
Hij is voorzitter van de Frédéric Bastiat Stichting, een onafhankelijke klassiek-liberale/libertarische denktank.