Over kapitalisme

Door Johan Norberg

13 juni 2003

Wanneer tegenstanders van het kapitalisme vinden dat er tegenwoordig al te veel vrijheid is, dan wil ik er nog meer - een overdaad aan vrijheid als het kan.

Vooral voor de armen van deze wereld die, zoals het er nu voorstaat, weinig te zeggen hebben over hun werk en hun consumptie. Daarom aarzel ik niet om dit boek een pleidooi voor het kapitalisme te noemen, ook al is dat wereldwijde kapitalisme nog altijd toekomstmuziek en niet een werkelijk bestaand systeem.

Met kapitalisme bedoel ik niet zozeer een economisch systeem van kapitaaleigendom en investeringsmogelijkheden. Dat bestaat ook in een geleide economie. Wat ik bedoel is de liberale markteconomie, met zijn vrije concurrentie die gebaseerd is op het recht je eigendom te gebruiken, op de vrijheid om te onderhandelen en overeenkomsten te sluiten en om een zaak op te starten. Wat ik dus verdedig is de individuele vrijheid in de economie. Kapitalisten worden pas gevaarlijk wanneer ze niét kapitalistisch handelen maar een pact sluiten met de overheid. Wanneer het gaat om een dictatuur kunnen ondernemingen medeplichtig zijn aan de schending van de mensenrechten, zoals dat bijvoorbeeld het geval is bij een aantal westerse oliemaatschappijen in Afrikaanse landen.

Net zo goed zijn kapitalisten die zich ophouden in de wandelgangen van de politieke machtsinstellingen, op zoek naar gunsten en privileges, geen echte kapitalisten. Integendeel, zij vormen een bedreiging voor de vrije markt en daarom moeten ze fel bekritiseerd en bestreden worden. Het gebeurt vaak dat zakenlui aan politiek willen doen en dat politici de zakenman willen spelen. Maar dat is geen markteconomie, dat is een gemengde economie waarin ondernemers en politici van rol hebben gewisseld. je kunt alleen spreken van vrij kapitalisme wanneer politici een liberaal beleid voeren en ondernemers zaken doen.

Uit Leve de globalisering door Johan Norberg
 

Over de auteur

Johan Norberg is schrijver van het boek "Leve de Globalisering" en sinds februari 2006 Senior Fellow aan het Centre for a New Europe.

Norberg werd in 1973 geboren in Stockholm. Na een korte flirt met het anarchisme tijdens zijn middelbareschoolperiode raakte hij aan de universiteit van Stockholm (hij studeerde filosofie, literatuurwetenschappen en politieke wetenschappen) steeds meer geïnteresseerd in de theorieën van liberale filosofen als John Locke en sloot hij zich aan bij het libertijnse netwerk Vrijheidsfront, dat zich onder meer bezighield met het onderdak bieden aan illegalen.

Op zijn twintigste schreef hij al zijn eerste pro-globaliseringsessay. Na zijn studie kon hij aan de slag bij het Timbro-instituut, een prestigieuze liberale denktank. Op zijn 27ste schreef hij, als antwoord aan de anti-globalisten met wie hij vaak in debat ging, Till världskapitalismens vörsfar - letterlijk: ter verdediging van het wereldkapitalisme - dat in zes talen vertaald werd en zeer lovende kritieken kreeg in de internationale pers, niet alleen omdat het indrukwekkend gedocumenteerd is, maar ook vanwege de persoonlijke ervaring die Norberg opdeed tijdens reizen door Azië en Afrika.

Sindsdien is hij een veelgevraagd spreker bij debatten over globalisering overal ter wereld. Onlangs maakte hij op uitnodiging van het Britse tv-station Channel Four een documentaire over zijn boek. Johan Norberg woont in Stockholm met zijn vriendin Sofia.

Johan Norberg's website

MeerVrijheid
webmaster@meervrijheid.nl