Botsende grondrechten

Door Bart Croughs

18 januari 2003

Mogen gelovigen homo's vergelijken met varkens en dieven?

Enerzijds is er de vrijheid van meningsuiting en de vrijheid van godsdienst, die bepalen dat (godsdienstige) meningen vrijelijk mogen worden geuit; anderzijds is er het anti-discriminatiebeginsel, dat het verbiedt om discriminerende uitlatingen te doen over zielige minderheden. Deze beginselen zijn met elkaar in tegenspraak, en er zal dus gekozen moeten worden.

Onlangs heeft Zalm zich uitgesproken: hij vindt, als een soort anti-Fortuyn, het anti-discriminatiebeginsel belangrijker dan de vrijheid van meningsuiting en de vrijheid van godsdienst.

Zalm’s keus tegen de vrijheid van meningsuiting en de godsdienstvrijheid is op zich niet verwonderlijk; echt liberaal is de VVD nooit geweest. Verwonderlijker is de reactie van de andere partijen op Zalm's uitspraak: hij kreeg geen enkele bijval, zelfs niet van de PvdA en Groen-Links.

De overige partijen zijn unaniem van mening dat er niet gekozen dient te worden tussen de botsende grondrechten, en dat de rechter van geval tot geval moet beoordelen welk grondrecht belangrijker is.

De toestand waarin de wetgever z’n werk fatsoenlijk doet en ervoor zorgt dat de uitgevaardigde wetten niet onderling tegenstrijdig zijn, wordt door de overgrote meerderheid van het parlement dus als onwenselijk beschouwd. De Hollandse rechters blijven voorlopig vrij spel houden om naar eigen goeddunken hun luimen te botvieren.

Waarom spreken de linkse partijen niet net als Zalm openlijk hun voorkeur uit voor het anti-discriminatiebeginsel boven de vrijheid van meningsuiting?

De meest voor de hand liggende verklaring luidt dat in dat geval de absurditeit van het anti-discriminatiebeginsel tezeer in het oog zal gaan springen. Wanneer er nu een aanklacht wordt ingediend tegen verspreiders van de bijbel of de Koran vanwege discriminerende uitlatingen in die boeken jegens homo’s, kan de rechter eenvoudig bepalen dat in dit geval de vrijheid van meningsuiting (of de godsdienstvrijheid) belangrijker is dan het recht van homo’s om verschoond te blijven van discriminerende opmerkingen.

Wanneer Zalm z’n zin krijgt, zal deze vlieger niet meer opgaan, en zullen de verkopers van bijbels en korans door de overheid aangepakt moeten worden, net zoals dat nu gebeurt met de verspreiders van ‘Mein Kampf’ en ander fout rechts materiaal.

Bart Croughs

Deze column verscheen eerder in HP/De Tijd