Antisemitisme

Door Bart Croughs

5 februari 2003

Uit de reacties op het optreden van Gretta Duisenberg zijn een paar interessante lessen te trekken voor iedereen die uitspraken wil doen over joden en over Israël, maar niet van antisemitisme beschuldigd wil worden.

In een interview in Vrij Nederland vertelde Gretta het volgende: In een visrestaurant gezeten zag ze een joods echtpaar zitten, waarvan de zoon haar aankeek en, om haar te ergeren, het eten uit zijn mond liet lopen. Aan dit verhaal namen joodse opiniemakers in Vrij Nederland en De Groene Amsterdammer aanstoot. Commentaar van Carl Friedman: "Waaraan ze in zulke mensen de jood herkent? Ik weet het niet, ik heb me laten vertellen dat antisemieten er een neus voor hebben." Commentaar van Frits Barend: "Droeg zij een ster en hij een keppeltje, of hadden ze gewoon een grote neus?" Barend erkende overigens dat het hier inderdaad een joods echtpaar betrof - hij kende ze.

Eerste les: wie zoals Gretta in staat is om joden te herkennen, dient dit te verbergen. Joden kunnen herkennen is verwerpelijk en antisemitisch. Voor alle duidelijkheid: dat ik weet dat Barend en Friedman joods zijn, leid ik niet af uit hun uiterlijk; ik heb dit eenvoudig uit de krant.

Ook Elsbeth Etty bespeurde antisemitisme bij Gretta: "Als zij Israëliërs bedoelt, zegt ze joden. En als ze joden zegt, spat de haat uit haar ogen," aldus Etty in NRC Handelsblad.

Tweede les: wie het gewelddadige optreden van Israëliërs bekritiseert, dient te vergeten dat het hier doorgaans om joden gaat, en dient vooral vriendelijk te blijven glimlachen en geen negatieve emoties te tonen.

Nog een uitspraak van Gretta die de afkeuring van Etty wekte: "Door een televisieverslaggever gevraagd naar haar reactie op de beschuldiging van antisemitisme, flapte ze er deze week uit dat zij 'niet door Nederlanders, alleen door joden' als zodanig wordt gezien".

Laatste les: als degenen die je van antisemitisme beschuldigen in overgrote meerderheid joods zijn (Carl Friedman, A. Moszkowicz, Rosa van der Wieken, Loonstein van Federatief Joods Nederland, Ronny Naftaniel, Abe Foxman van het ADL, enzovoort), doe dan net alsof je dat niet is opgevallen.

Bart Croughs

Deze column verscheen eerder in HP/De Tijd