Ausweiss bitte!

Door Henry Sturman

13 januari 2003

Ergens na de komende verkiezingen van 22 januari zal door de Tweede Kamer over een wetsvoorstel ter invoering van een algemene identificatieplicht worden gestemd. In de Volkskrant van 10 januari j.l. stond een aardig stuk van de jurist F.J.M. Feldbrugge tegen de identificatieplicht. Feldbrugge: "Met een merkwaardige gelatenheid heeft de bevolking kennisgenomen van de plannen van de minister van Justitie om een algemene identificatieplicht in te voeren. De meeste burgers zijn er niet gelukkig mee, maar nemen aan dat het toch onvermijdelijk is en hopen dat het allemaal wel mee zal vallen." Volgens Feldbrugge is het niet geloofwaardig dat een identificatieplicht een effectievere criminaliteitsbestrijding mogelijk maakt, maar draait het in werkelijkheid om machtsuitbreiding van de overheid.

Een jaar of 10 geleden werd door verschillende groepen al voorspeld dat de invoering van de beperkte identificatieplicht zou leiden tot de invoering van een algemene identificatieplicht. Het heeft wel iets langer geduurd dan sommigen dachten, maar nu het dan eindelijk zover is, is dat een schrale troost. Dit stond er bijvoorbeeld in het redactioneel van het studentenblad de Optimist van mei/juni 1992:

"Ausweiss bitte! Laat je persoonsbewijs zien! Dit bevel kun je binnenkort op onverwachte tijden verwachten op je werk of in de bus, vooral als je een donkere huid hebt. Als de 'beperkte' identificatieplicht wordt ingevoerd wordt de macht van Big Brother over jou weer een stukje groter. Weliswaar gebeurt dit onder het voorwendsel van criminaliteitsbestrijding, maar het werkelijke oogmerk is het opsporen en uitzetten van 'buitenlanders'. Wat hebben mensen toch tegen vreemdelingen? 'Ik hoop dat iedereen met zo'n document op zak zal lopen', zegt minister Hirsch Ballin van justitie. Het Landelijk Bureau Racismebestrijding interpreteert dit als de eerste stap op weg naar de algemene identificatieplicht. We vrezen dat dit een juiste interpretatie is."

Nu lopen, ook onder bezoekers van Meervrijheid, de meningen uiteen over de noodzaak van hard optreden en uitzetten van illegalen. Maar los daarvan kun je de vraag stellen of het aanvaardbaar is dat legale mensen zich moeten onderwerpen aan een politiestaat alleen maar om illegalen te kunnen opsporen. Daar moeten betere methodes voor zijn. Daarnaast is het frappant dat de algemene identificatieplicht wordt voorgesteld onder het mom van criminaliteitsbestrijding en niet onder het mom van het vangen van illegalen. Misschien denken mensen echt dat een identificatieplicht helpt tegen criminaliteit. Het is echter vrijwel zeker dat het niets zal helpen. Als iemand verdacht wordt van een misdrijf heeft de politie met de huidige wetgeving al voldoende mogelijkheden om iemands identiteit te achterhalen. Criminaliteit kan waarschijnlijk alleen worden verminderd door harder en systematischer te straffen, zonder dat het daarvoor nodig is basisrechten van onschuldigen aan te tasten. Het enige dat een identicatieplicht doet is de macht en willekeur van de overheid over de burger te vergroten. Toch is twee derde van de Nederlanders volgens een enquête voor invoering ervan.

Wat is er gebeurd in Nederland? Hoe heeft dit een land van makke schapen kunnen worden? Hoe komt het dat zoveel mensen bereid zijn hun privacy en vrijheid van bewegen op te geven om zich op willekeurige momenten te laten aanhouden en controleren? Iedereen die de Duitse bezetting heeft meegemaakt kan getuigen wat een vernedering het is om door een Nazi te worden aangehouden ter persoonscontrole. Waarom zou het geen vernedering en onaanvaardbare vrijheidsaantasting zijn nu vriendelijke Nederlandse agenten hetzelfde gaan doen? Wie zich niet identificeert krijgt maximaal 2 maanden gevangenisstraf of een boete van 2250 euro. Is dat echt zo vriendelijk? Willen we echt dat Nederland een politiestaat wordt? Op de nieuwe website IDNEE kunt u een petitie tekenen tegen de identificatieplicht:

http://idnee.nl

Hieronder nog enkele links naar andere kritische artikelen over de identificatieplicht:

Parool - Tweederde Nederlanders voor identificatieplicht
"Papiere" bitte!
Volkskrant - 'Identificatieplicht is symboolwetgeving'
Groene - Nee tegen de identificatieplicht
Twentsche Courant - Orthodoxe joden tegen identificatieplicht