Schadelijke schadevergoedingen

Door Frank Karsten

19 december 2002

De Amerikaanse zakenbank Salomon Smith Barney moet een werkneemster 3,2 miljoen dollar betalen.

Gedurende haar werktijd had zij namelijk te maken met collega's die tijdens werktijd seksuele toespelingen maakten, vrouwelijke strippers bestelden en sekslijnen naspeelden via de intercom. Tameron Keyes pikte het gedrag van haar collega's niet en stapte naar de rechter. En niet zonder succes. Menigeen zal menen dat het recht heeft gezegevierd. Maar het tegendeel lijkt eerder het geval: het is een zeer twijfelachtige gerechtelijke uitspraak die voornamelijk deze vrouw ten goede komt. Hoe onwaarschijnlijk het ook lijkt, andere vrouwen zullen er juist de dupe van zijn. Nog afgezien van de mannen wiens hormonen opspelen en de firma's die hun portemonnee mogen trekken.

Verkeerd?
De vraag is sowieso of de heren iets verkeerd hebben gedaan. Het bestellen van een vrouwelijke stripper lijkt bepaald niet iets om voor te moeten boeten. Jammer voor de vrouw die het niet kan waarderen. Een man die lid wordt van een breiclub mag ook niet verwachten dat de dames toch maar geen Chippendale uitnodigen. Of stoppen met keuvelen over de laatste babyvoeding. Het maken van sexuele toespelingen kan evenmin als slecht worden opgevat. Het is misschien puberaal, vervelend immoreel of wat dan ook maar dat betekent nog niet dat het juridisch bestraft moet worden. Er zijn miljoenen zaken die immoreel zijn maar niet onwettig. Elke baan kent aspecten die onwenselijk zijn en sexuele toespelingen zijn er een van. Waarom mogen normale toespelingen wel en sexuele niet? Wanneer het te gortig wordt en werkneemsters overwegen te vertrekken kan de werkgever besluiten er iets aan te doen. Op die manier kan hij zijn geliefde werkneemsters behouden. Een werkgever die een prettige, vrouwvriendelijke werksfeer biedt zal de meest gemotiveerde vrouwen kunnen aantrekken (en houden) voor zijn bedrijf. Hij kan ze zelfs minder betalen. Vrouwen eisen uiteraard een hoger loon voor een baan met vervelende werkomstandigheden. Het kan ook dat de werkgever het belang van de mannelijke werknemers hoger laat wegen dan dat van de vrouwelijke werknemers. Dat is zijn goed recht. Het is zijn bedrijf (of afdeling). Evenals andere werknemers heeft de werkneemster geen recht op de baan en al helemaal niet op de de door haar gewenste invulling ervan. Tenzij dat contractueel is overeengekomen, en meestal is dat niet het geval.

Pesterijen
Zowel mannen als vrouwen ervaren in hun werk vaak pesterijen, inwijdingsrituelen, ontgroeningen en intimidaties. Moeten de mensen die daar last van hebben ook gecompenseerd worden of geldt dat alleen voor sexuele intimidatie? Moeten nieuwe soldaten soms ook financieel gecompenseerd worden omdat ze tijdens de ontgroening worden geintimideerd en uitgescholden? Als je een baan neemt kan blijken dat je getest wordt. Of dat collega's buitengewoon onaardig zijn. Bovendien kan blijken dat men verlangt dat je meegaat in de bedrijfscultuur. Deze wensen zijn niet onwettig. De cultuur op financiele afdelingen van banken (met voornamelijk mannen) kent uiteraard een hoog testosterongehalte. Moeten alle mannen zich aanpassen omdat er een vrouw bij is gekomen? Als ze de vrouw willen behouden doen ze dat misschien wel. Als ze de aanwezigheid van de vrouw niet zo hoog waarderen zal men waarschijnlijk doorgaan met het gebruikelijke. Hun goed recht.

Contraproductief
Voor mensen die geloven in staatsinterventie kan het lijken alsof de wetgeving die voorziet in dit soort schadevergoedingen ten goede komt van vrouwen. Niets is minder waar. En je hoeft geen Einstein te zijn om het te beredeneren. Zolang banken nog niet verplicht zijn vrouwen in dienst te nemen (God verhoede) zijn deze schadevergoedingen zeer nadelig voor vrouwen in het algemeen. Banken (maar ook andere bedrijven) zullen voortaan wel drie keer nadenken voordat ze een vrouw aannemen. Met een man als werknemer loop je minder risico een boete aan je broek te krijgen en het aantal vrouwelijke werknemers op bepaalde werkplekken zal zo dus niet snel toenemen. En zo leiden goede bedoelingen weer eens tot slechte resultaten. De vrouwenbeweging, groot voorstander van dit soort boetes, lijkt zichzelf in de vingers te snijden. Het geweeklaag over glazen plafonds en de geringe arbeidsparticipatie van vrouwen in de hogere echelons van het bedrijfsleven zal dus nog wel even aanhouden.

Nu.nl Zakenbank moet werkneemster 3,2 miljoen dollar betalen