Marktmakertjes

Door Hans Bennink

4 november 2002

De Pvda heeft op aandringen van Wouter Bos het plan opgevat om de hoogste schijf van de belastingaftrek te verlagen ten bate van de 'armen'. Dat bekt namelijk zo leuk progressief met de verkiezingen in zicht. En ongetwijfeld probeert men zo de jonge kiezer aan zich te binden, vooral zij die op zoek zijn naar een eerste koophuis. Maar voordat deze laatsten zich richting makelaar spoeden is het zinvol om rekening te houden met een grote spelbreker: de markt.

Als hoge inkomens minder belastingaftrek krijgen na de koop van een huis, dan zal dat gevolg hebben voor de huizenmarkt in het hogere segment. De markt zal dan een nieuw evenwicht vinden op een lager niveau, ten koste van het vermogen van de verkoper -de huidige huiseigenaar. Dit lijkt een aardig neveneffect voor de progressieven die hierin een extra argument vinden om dit plan vooral toch maar uit te voeren. Maar men vergeet dat het mes aan beide kanten snijdt.

Als de markt aan de ene kant uit balans wordt gebracht, dan heeft dat ook invloed op de andere zijde. De koopsubsidie zorgt er namelijk voor dat de vraag naar huizen aan de onderkant van de markt gaat stijgen. En als de vraag naar huizen stijgt, dan stijgt de prijs voor die huizen vrolijk mee. Het gevolg: onbetaalbare huizen ondanks de subsidie.

Uiteindelijk schiet dit plan dus zijn doel voorbij. Maar niet getreurd, voor de Pvda spreekt men bij lastenverzwaring eufemistisch over 'het doorbreken van een taboe'. Beter zou het echter zijn als men het plan zou bestempelen als verkiezingsretoriek, want veel meer kun je er toch niet van maken. Je kunt alleen maar hopen dat bij de Pvda het besef doordringt dat een markt net als een samenleving niet 'maakbaar' is. En al helemaal niet door hen die haar om het hardst proberen te temmen.

Hans Bennink