Donorentekort? Geef mensen geld voor hun orgaan!

Door Imre Wessels

14 september 2016

In een land hier ver vandaan is een 'sociaal' zorgstelsel ingevoerd. Het is zo sociaal dat het niet is toegestaan geld te verdienen in de zorg. Iedereen die werkzaam is in de zorg doet dit uit menslievendheid en solidariteit.

Het nadeel van het systeem is dat er een enorm tekort is aan dokters, verplegers en chirurgen. Om dit tekort op te lossen, heeft men bedacht dat iedereen in de zorg moet werken, tenzij men schriftelijk bezwaar maakt. Deze maatregel had echter bar weinig effect, het personeelstekort in de zorg bleef.

In werkelijkheid bestaat dit systeem wel degelijk in Nederland. Met als enige verschil dat het geen dokters en verplegers betreft, maar orgaandonoren. Weinig mensen zullen zich erover verbazen wanneer een verpleger stopt met werken als hij geen geld mag verdienen. Net zo weinig mensen zijn zich er helaas bewust van dat het verbod op de verkoop van organen het donororganentekort in stand houdt.

Ondertussen overlijden ieder jaar ongeveer 150 mensen terwijl ze wachten op een nieuw orgaan

Op het moment zijn 3,5 miljoen Nederlanders geregistreerd als donor. Slechts een paar honderd van hen zullen daadwerkelijk hun orgaan doneren na hun dood. De omstandigheden die zo'n orgaantransplantatie mogelijk maken, worden schaarser, door de afname in hartinfarcten, beroertes en verkeersongevallen.

Ondertussen overlijden ieder jaar ongeveer 150 mensen terwijl ze wachten op een nieuw orgaan. Donorregistratie is belangrijk, maar lost het tekort niet op. Daarom moeten we mensen de mogelijkheid geven hun orgaan bij leven te doneren en daar een financiële vergoeding tegenover zetten.

Orgaanhandel toestaan staat veel mensen niet aan. Dat zou ten koste gaan van de solidariteit van ons huidige systeem. We moeten ons echter afvragen of een systeem dat niet werkt überhaupt moet voorbestaan, solidair of niet.

Ook kunnen we ons afvragen hoe solidair het is om liever mensen te zien sterven dan toe te staan dat iemand geld krijgt voor een orgaan.

Arme mensen doen ook vaak onplezierig werk dat ze niet zouden doen zonder financiële beloning

De kritiek op orgaanhandel is dat arme mensen hun organen (nier, longkwab of een deel van hun lever) zullen verkopen, terwijl ze niet zouden doneren als ze er geen geld voor kregen.

Weinig tegenstanders passen diezelfde redenering toe in andere situaties. Arme mensen doen ook vaak onplezierig werk dat ze niet zouden doen zonder financiële beloning. Tegenstanders wijzen vervolgens op de risico's die kleven aan orgaandonatie. Die risico's blijven echter hetzelfde of er nu sprake is van een vergoeding of niet.

Voor veel bezwaren kan een wettelijk kader worden bedacht. Men kan donoren begeleiden, bedenktijd geven en voorzien van goede nazorg. Deze situatie lijkt me wenselijker dan de huidige situatie, waar de overheid ieder jaar 150 mensen de dood in reguleert.

De auteur is regionaal campagnecoördinator van de Libertarische Partij.