31 oktober 2012
In eerste instantie was er vooral bewondering voor de snelheid waarmee Diederik en Mark een akkoord in elkaar hadden getimmerd.
Wat hadden die twee frisse knapen het toch mooi rap voor elkaar. Knappe prestatie vond iedereen.
De twee partijleiders “hebben een enorme mentale sprong gemaakt” meldde het NRC Handelsblad op 30 oktober. Nu de contouren en gevolgen van het akkoord steeds duidelijker worden maakt die adoratie plaats voor ongeloof.
Voor Mark Rutte geldt dat hij niet zozeer een mentale, maar vooral een enorme ideologische sprong heeft gemaakt. Een sprong van meer dan Olympische proporties hoewel in het akkoord staat dat we geen ambities in die richting meer hebben.
Door een combinatie van factoren gaan inkomens vanaf modaal er draconisch op achteruit. Vooral het inkomensafhankelijk maken van de premie voor de ziektekostenverzekering hakt er hard in. Voor inkomens vanaf €70.000 bruto per jaar stijgt die tot wel €482 per maand per persoon. Dat is bijna €400 meer dan nu het geval is.
Nu wordt die stijging een beetje gecompenseerd door de verlaging van de inkomstenbelasting maar dat gaat om ongeveer €126 per maand. Resteert een verlies van besteedbaar netto inkomen van €274 netto per maand. €70.000 bruto per jaar is ongeveer €3.500 netto per maand. Dat wordt met deze plannen 8% lager.
En daarbij zijn de gevolgen van bijvoorbeeld de versobering van de hypotheekrente aftrek, die op termijn nog eens honderden euro’s per maand kan schelen, nog niet mee genomen. Ook dat punt heeft de zelfverklaarde hoeder van hardwerkend Nederland zonder problemen geofferd. Onze twee vrienden beweren ondertussen dat het wel mee gaat vallen omdat er nog andere maatregelen zijn die de negatieve gevolgen gaan compenseren. Maar ik zie echt niet hoe je kunt uitkomen op het koopkrachtsverlies van 0,5% dat zij voor de ‘hogere’ inkomens voorzien.
Met het op orde brengen van overheidsfinanciën heeft het nieuwe zorgpremiestelsel niets te maken. Want waar iets hogere inkomens fors meer gaan betalen, gaat de premie voor bijvoorbeeld bijstandsgerechtigden omlaag naar €20 per maand.
Deze maatregel zorgt voor een nivellering van ongekende omvang. Daar kun je natuurlijk best voor zijn. Maar wie vindt dat een maatregel als deze een vorm is van ‘eerlijk delen’ kon natuurlijk altijd al stemmen op de eerder zo door Rutte verfoeide linkse partijen. Die roepen al sinds mensenheugenis dat ‘de rijken’ wel wat meer kunnen betalen.
Maar laten we eerlijk zijn. De inkomensgroepen tussen de €50.000 en €70.000 die het hardst geraakt lijken te worden zijn geen ‘graaiers’. Het zijn geen grootverdieners maar mensen die door het volgen van een opleiding, ambitie en hard werken inderdaad iets meer verdienen dan gemiddeld maar dat echt niet cadeau krijgen.
‘Werk moet lonen’ stond te lezen in het VVD verkiezingsprogramma. In de campagne vertelde Mark keer op keer dat hij er was voor de hardwerkende Nederlander die met ambitie iets van zijn of haar leven wilde maken. Die socialisten, dat waren de gevaarlijke jongens. Die zaten achter je centen aan. Die slogans klinken nu holler dan ooit. Compromissen horen bij de politiek maar dit is geen compromis meer.
Dit is je eigen kiezers en achterban, de ruggengraat van Nederland, keihard in het pak en elders naaien. Met eerlijk of sociaal heeft dit niets meer te maken. Het is het afstraffen van inspanning en ambitie. En dat is schadelijk voor de hele economie en dus voor iedereen.
Er blijft straks weinig te delen meer over. Want deze nivellering is vooral een impuls om de hardwerkende burger ertoe te bewegen ook maar een tandje minder inspanning te gaan leveren en mee te eten uit het ruif dat door de ‘sterkste schouders’ gevuld wordt. Veel sterke schouders zullen er overigens niet meer over blijven. Of de plannen het gaan halen is natuurlijk de vraag. Terwijl ik dit schrijf regent het klachten op twitter en nieuwssites. Daar komt één geluid heel helder naar voren. De hardwerkende Nederlander die wat meer verdient dan gemiddeld, heeft geen partij meer die voor hem opkomt.
Het blauw van de VVD is bloedrood geworden.
Drs. Ewoud Jansen is econoom & publicist. Hij werkt als hogeschooldocent Finance & Accounting, Fontys Hogescholen
International Business & Management Studies