VVD verwaarloost haar taak

Door Ewoud Jansen

30 januari 2012

De libertariërs moeten een beetje praktischer worden als ze echt invloed willen krijgen.

Als je de loonstrookjes van januari 2012 bekijkt dan zou je niet zeggen dat we een kabinet hebben met een liberale premier. Er wordt genivelleerd alsof Cohen in het torentje zetelt. Wie is hier nu wiens poedel?

Door diverse maatregelen gaan hogere inkomens er netto op achteruit. Voor hen is de lastendruk in vergelijking met vorig jaar weer omhoog gegaan. Natuurlijk zijn die paar tientjes voor de meesten best op te brengen maar ze zijn niet echt te rijmen met Rutte’s campagneretoriek dat hard werken niet afgestraft dient te worden. En zelfstandigen leveren vaak het meeste in door de inkomensafhankelijke premie in de zorgverzekering. Hoezo ondernemerschap belonen?

Later dit jaar zien we ook nog het eigen woning forfait en de gemeentelijke heffingen de lastendruk verder opvoeren. En die druk was al niet laag te noemen. Wij hebben in Nederland met 52% één van de hoogste toptarieven voor inkomstenbelasting in de wereld en dat hoge tarief begint al bij relatief lage inkomens.

In het Verenigd Koninkrijk geldt het hoogste tarief van 50% bijvoorbeeld pas voor inkomen boven de 150.000 pond (±€180.000).

Hier rekent de maximale zeis al af met inkomen boven de 56.491 euro. Nu zouden die hoge belastingen wellicht nog te verteren zijn als we waar voor ons geld krijgen maar op veel terreinen waar de overheid dominant is heersen al jaren ondoelmatigheid en slechte kwaliteit. Maar toen werd in 2010 zowaar de VVD de grootste partij en mocht de nieuwe premier leveren.

"Dit wordt een kabinet waar rechts Nederland zijn vingers bij aflikt" zei Rutte. Ik heb dat nog niet gedaan. Goed, we mogen hier en daar nu 130 kilometer per uur rijden maar je hoeft niet per se rechts te zijn om dat leuk te vinden. En je kunt ook rechts zijn zonder daar al te veel belang aan te hechten.

Maar windmolens draaien nog steeds vooral op subsidie en echte liberale maatregelen aangaande de woning - en arbeidsmarkt neemt dit kabinet niet.

Zoals bekend had een aantal van dat soort noodzakelijke hervormingen wel hadden kunnen worden geëffectueerd in een kabinet met linkse partners als D66 en Groen Links. Maar van lastenverlichting waarmee de VVD in 2010 campagne voerde zou ook in zo’n constellatie geen sprake zijn geweest.

Natuurlijk wordt er door dit kabinet bijvoorbeeld wel gestreefd naar minder ambtenaren maar in de Nederlandse politieke verhoudingen worden de effecten van de ene maatregel teniet gedaan door groei van andere uitgaven.

Echte duurzame en structureel lagere belastingen en een dito overheid lijken in Nederland onmogelijk omdat geen enkele partij, ook de VVD niet, er echt in is geïnteresseerd.

Geen enkele partij? Nee, één kleine partij blijft moedig weerstand bieden aan hoge belastingen en een grote overheid. De Libertarische Partij. Helaas heeft die partij meer het karakter van een studiegenootschap dan van een echte politieke beweging. Daarom hebben de meeste mensen er nog nooit van gehoord.

Libertariërs hebben de neiging te blijven hangen in discussies over de aard en wortels van het libertarisme en lijken daarmee ironisch genoeg op hun ideologische opponenten die in de jaren zeventig het ware socialisme trachtten te determineren. Dat schiet niet op.

In de VS heeft de libertarische republikein Ron Paul een flinke aanhang. Maar zelfs voor dat land, waar zelfredzaamheid en afkeer van de overheid veel dieper in de volksaard zit dan hier, lijken zijn standpunten op veel punten te radicaal om het tot presidentskandidaat te schoppen.

De libertariërs moeten dus een beetje praktischer worden als ze echt invloed willen krijgen. Zo zouden ze het idee moeten loslaten dat een land kan zonder enige vorm van centraal gezag en niet moeten willen streven naar afschaffing van de overheid zoals sommige libertariërs willen. Dat is praktisch onhaalbaar. Linkse partijen streven ook niet langer naar totale afschaffing van het kapitalisme maar willen vooral de ‘uitwassen’ ervan bestrijden.

Analoog aan die gedachte zou een libertarische partij moeten streven naar het beteugelen en bestrijden van de uitwassen van de overheid en haar duurzaam en structureel proberen te verkleinen. De libertaire en liberale basisgedachte laat zich simpel samenvatten: ‘een kleinere overheid heeft minder belastinggeld nodig en laat meer ruimte voor individuele vrijheid.’

Voor die heldere propositie bestaat een electorale markt waar de VVD te weinig werk van maakt. Die partij heeft in het centrum van de macht blijkbaar andere prioriteiten dan haar eigen principes.

Ewoud Jansen Econoom & publicist en niet verbonden aan enige partij.