1 juni 2010
Zelfs wanneer critici van de vrije markt toegeven dat de Federal Reserve een grote rol heeft gespeeld in de creatie van de bubbel, kunnen ze nog een troef uitspelen: het falen van de kredietbeoordelaars Moody's, Standard and Poor's en Fitch. De beoordelaars zijn geen onderdeel van de overheid en opereren op de vrije markt: waarom hebben zij niet gewaarschuwd voor de grote risico's die kleefden aan vele financiële subprime-pakketten?
Aangezien dit niet de eerste keer is dat deze kredietbeoordelaars hopeloos de fout in zijn gegaan (denk bijvoorbeeld aan Enron en WorldCom, en eerder de Azië-crisis), is het nogal verwonderlijk dat het al decennialang dezelfde drie firma's zijn die de dienst uitmaken. Dit is op zijn zachtst gezegd een vreemde zaak daar je zou denken dat bedrijven die in de vrije markt op een dergelijke manier falen, voorbijgestreefd zullen worden door concurrenten. Maar dat is in dit geval niet gebeurd. Hoe kan dat?
Het probleem is dat deze kredietbeoordelaars tesamen een de facto monopolie (oligopolie) van de Amerikaanse overheid hebben gekregen en dus geen werkelijke in de vrije markt opererende bedrijven zijn. Jeffrey Friedman legt dit uit in zijn briljante analyse van de financiële crisis in wat wellicht het meest interessante hedendaagse academische 'journal' is, Critical Review. Hieronder enkele vertaalde fragmenten:
Hoewel de kredietbeoordelaars, zoals de meeste door de overheid gesponsorde ondernemingen, privaat eigendom zijn, worden ze om goede redenen 'agencies' genoemd in plaats van 'bedrijven.' Lawrence J. White laat zien dat een heel spectrum aan reguleringen, beginnende in 1936, aan het einde van de 20e eeuw heeft geleid tot enorme privileges die aan deze firma's zijn toegekend, waardoor ze in feite onofficiële takken van de Amerikaanse overheid zijn. Een groeiend aantal institutionele investeerders, zoals pensionefondsen, verzekeringsmaatschappijen, en banken, werd verboden obligaties te kopen die niet het label 'investment grade' (BBB of hoger) door deze kredietbeoordelaars toegekend hadden gekregen.In deze video gaat Lawrence White verder in op de kredietbeoordelaars.
Daarnaast waren vele van hen juridisch verplicht om enkel de hoogst beoordeelde (AAA) effecten te kopen. Op deze manier werd de kredietbeoordelaars een vast inkomen voor deze beoordelingen gegarandeerd. Ook gaf de Securities and Exchange Commission (SEC) in 1976 feitelijk een oligopolie status aan de firma's. In deze bepaling en met daaropvolgende acties zorgde de SEC ervoor dat enkel deze drie firma's als Nationally Recognized Statistical Rating Organizations (NRSRO's) werden erkend en dat enkel de beoordelingen door NRSRO's (meestal twee van zulke beoordelingen) aan de talloze door regulering bepaalde mandaten voor investment-grade en AAA beoordelingen voldeden.
Het netto-resultaat was dat hoewel de drie kredietbeoordelaars in private handen bleven en welke beoordelingstechniek dan ook mochten gebruiken, hun financiële succes niet afhankelijk was van hun vaardigheid om accurate beoordelingen te produceren. In plaats daarvan was hun winstgevendheid afhankelijk van overheidsbescherming. Als de kredietbeoordelaars onnauwkeurige beoordelingsprocedures gebruikten, hadden ze daar geen financieel nadeel van, laat staan dat ze failliet gingen. [...]
Sinds de Grote Depressie, zoals Whites paper aantoont, hing het inkomen van deze legendarische firma's steeds meer af van reguleringsmandaten, in plaats van van slimme, nauwkeurige beoordelingen.[...] Andere kredietbeoordelaars zouden allicht het absurde van de modellen die door de grote drie gebruikt werden, hebben kunnen aantonen, of op zijn minst twijfel hebben kunnen zaaien, ware het niet dat er juridische obstakels [het monopolie dat de grote drie hadden gekregen van de SEC] waren om zich in die markt te begeven.
Lawrence White on the Credit Rating Agencies from Roosevelt Institute on Vimeo.