Europa is failliet

Door Molinari

6 mei 2010

De laatste stuiptrekkingen van een systeem dat ten einde loopt.

De alternatieven voor de Grieken zijn beperkt. De ene mogelijkheid is keihard bezuinigen en de andere mogelijkheid is niet zo hard bezuinigen om de economie te sparen. Maar wat als beide alternatieven onhaalbaar zijn? De problemen zijn zo groot dat geen van beide scenario's veel goeds belooft. En een aantal andere landen is hard op weg om in dezelfde spagaat terecht te komen.

Er zijn twee alternatieven: Hard bezuinigen of niet hard bezuinigen. Beide zijn onhaalbaar.

Laten we eens zien wat er gebeurt als er hard wordt bezuinigd. Dan zijn er grofweg twee richtingen. De uitgaven kunnen beperkt worden of de belastingen kunnen omhoog. Er komt een punt dat je economie dermate kwetsbaar is dat lastenverzwaringen leiden tot lagere belastingopbrengsten. De hogere lasten zorgen voor faillissementen bij bedrijven, lagere werkgelegenheid en andere problemen. De extra kosten die hierdoor moeten worden opgebracht wegen niet op tegen de extra belastingopbrengsten. Ook in Nederland zitten we op dit punt. Het is wat mij betreft ondenkbaar dat de exporterende industrie meer belasting gaat betalen. Je kan de belastingen wel verhogen, maar de nadelige gevolgen voor de industrie zijn zo groot dat het niet leidt tot extra opbrengsten.

In Griekenland is dit dubbel het geval. De voorstellen om de belastingen daar te verhogen zijn simpelweg niet realistisch. Dan komen er wel verhalen over de grote zwarte sector die nu ook eens belasting moet gaan betalen. Maar de informele sector is de uitlaatklep voor de verstikte economie in Griekenland. De zwarte sector houdt de boel nog een beetje draaiend. Ga je dit nu ook belasten dan vertraagt dat de economische groei. Dus daar moet je geen hoge verwachtingen van hebben.

De zwarte sector houdt de boel in Griekenland nog een beetje draaiend.

Een andere mogelijkheid is om de uitgaven te verkleinen. Het nadeel daarvan is dat in dit geval de belastingen niet omlaag gaan. De overheid gaat dus minder leveren voor hetzelfde geld. Dat zal duidelijk een achteruitgang betekenen. Het grote voordeel van een krimpende overheid is de lagere belasting. Er komt dan weer geld vrij voor andere zaken. Nu gaat de overheid wel meer doen, maar de rekening daarvoor gaat niet omlaag. Oftewel de inefficiëntie van de overheid stijgt enorm. Ook in Nederland zien we dit gebeuren. Er wordt wel bezuinigd en de overheid gaat minder diensten leveren, maar dit vertaalt zich niet in lagere belastingen. Dus ook in Nederland zien we een enorme toename in de inefficiëntie van de overheid.

Als bezuinigingen de economie er niet bovenop helpen is het dan een alternatief om niet te bezuinigen of althans wat minder. Dan accepteren we dus een iets oplopende staatsschuld om voornoemde problemen te beperken. Dat is alleen een optie als de staatsschuld niet al te hoog is. En ook Nederland is wat dat betreft hard op weg naar een staatsschuldquote van boven de honderd procent. En een dergelijk zacht scenario met gematigde bezuinigingen en een oplopende schuld, dat is precies wat Nederland aan het doen is. De staatsschuld blijft daardoor maar oplopen en daar zit een einde aan. Resultaat is dat je de problemen wel voor je uit hebt geschoven, maar ze zijn ook erger geworden doordat de schuld nu hoger is. Passen we dit toe op Griekenland dan is dit helemaal onrealistisch. Zelfs als alles goed gaat dan heeft Griekenland over twee tot drie jaar een staatsschuldquote van 150%. Met de rentestanden die Griekenland moet betalen is dat al een ondraaglijke last.

Als er geen uitweg meer is dan ben je failliet.

Als er geen uitweg meer is dan ben je failliet. En niet alleen Griekenland is failliet de rest van Europa gaat er hard achteraan. Kijk wat dat betreft maar naar de kwetsbare situatie in Nederland. Nederland kan wat dat betreft model staan voor de meest stevige landen in Europa. Maar ook de situatie in Nederland is somber. Kunnen we de Nederlandse economie aan de praat houden zodat de schuld afbetaald kan worden. Met de huidige concurrentie gecombineerd met een hoge lastendruk is dat niet waarschijnlijk. Daarom maakt het ook weinig indruk als de Eurolanden Griekenland proberen te redden. Als een failliet land wordt geholpen door een land dat net iets minder failliet is dan wordt geen belegger daar vrolijk van.

Langzaam aan loopt het slechte nieuws op. Binnenkort zal de geldpers op volle toeren moeten gaan draaien om het leven van de Eurozone nog even te rekken. Maar dat zullen de laatste stuiptrekkingen zijn van een systeem dat ten einde loopt.