17 april 2010
Je bent geneigd om gelijk te zeggen dat aflossen van de staatsschuld verstandig is. Maar dat aflossen gebeurt wel van belastinggeld. En is het wel jouw schuld om af te betalen. Wie is hier de schuldenaar?
Een lagere staatsschuld heeft positieve effecten op de financiële markten. Er is minder aanbod van obligaties waardoor de rente daalt. En dat is een echte gezonde rentedaling. Er is minder onzekerheid onder beleggers over kredietwaardigheid van overheden. En niet onbelangrijk en er wordt minder rente betaald.
Vervelend is alleen dat de aflossing van de schulden betekent dat we belasting moeten betalen. Een hogere aflossing gaat dan gelijk ten koste van de koopkracht van mensen. Net als dat de overheid Sinterklaas kon spelen door schulden te maken op naam van toekomstige generaties zien we nu het omgekeerde. De overheid laat je wel betalen maar geeft er niets voor terug. De hogere belastingen zijn voor uitgaven uit het verleden.
Nu kun je natuurlijk opperen dat de aflossing niet betaald moet worden met hogere belastingen. We moeten bezuinigingen en zo geld vrij maken voor aflossingen. Maar dan ga je er aan voorbij wat er zonder aflossingen mogelijk was geweest. Dan hadden we de bezuinigingen kunnen gebruiken om de belastingen te verlagen. Daarmee kun je bijvoorbeeld de armoede oplossen of andere mooie dingen doen.
Maar hiermee verzanden we in een discussie over wat het beste werkt. En daarmee raken we niet het echte probleem. En dat is dat het onze schuld niet is. Ik heb niemand gemachtigd om namens mij schulden te maken. Niemand heb ik het recht gegeven om de opbrengsten van mijn toekomstige arbeid te verpanden.
Vorige generaties hebben een regering gekozen. Zij hebben schulden gemaakt omdat ze zelf te beroerd waren om gelijk te betalen. Moet ik voor dit korte termijn gedrag betalen? Een democratie is gebasseerd op het principe dat een volk het recht heeft om zichzelf te besturen. Dat betekent dat dit ook geldt voor toekomstige generaties. Dan heeft de toekomstige generatie ook het recht om zichzelf te besturen. En dan kun je dus geen schulden maken en verwachten dat de toekomstige generatie dit terugbetaalt. Want de toekomstige generatie mag dan ook zelf bepalen wat ze met de belastingopbrengsten doen.
Dan wordt er wel eens tegengeworpen dat er met dit geld ook belangrijke investeringen zijn gedaan die de generaties erna veel profijt geven. Dan heeft men het over de wegen, de havens en de rest van de infrastructuur. Maar hiervoor was het echt niet nodig om geld te lenen. Het grootste deel van het geld is geleend voor directe consumptie zoals ambtenarensalarissen, uitkeringen en gezondheidszorg. Uitgaven die bestemd waren voor de generaties van toen en niet voor de generaties van nu.
Maar ook als er nu schulden worden gemaakt voor goederen die mij nu direct een voordeel geven dan is het maar de vraag of dat gelegitimeerd is, Als de huidige generatie voordeel heeft van de uitgaven dan is het terecht dat ze daar nu voor betalen. Dus niet lenen en alles nu direct betalen.
De staatsschuld is aangegaan niet met ons maar met anderen. Een ander heeft deze schuld aangegaan. Of op zijn minst een regering waar ik niet voor gekozen heb. Daarom is het ook volledig legitiem om de schuld niet terug te betalen. Laten we dus de aflossingen en rentebetalingen stoppen. We verklaren hem nietig op grond van de afwezigheid van een schuldenaar. Degene die de schuld is aangegaan die is er niet meer. Omdat ik nu toevallig op hetzelfde stukje grond woon als degene die die schuld is aangegaan, dat maakt mij toch niet aansprakelijk voor deze schuld?
De schuldeisers hadden er vertrouwen in dat de overheid geweld zou toepassen ten aanzien van hun onderdanen om het geld op te halen. Omdat ze geweld toe konden passen konden ze met grote zekerheid de terugbetaling garanderen. En daarom hoefden zij slechts een lage rente te betalen.
Wij kunnen verklaren dat we deze toepassing van geweld onrechtmatig vinden. Ik vind het onrechtmatig als iemand anders een schuld aangaat en dan de aflossing met geweld bij mij komt halen. Daarom zeg ik dat we die schuld niet moeten afbetalen. Sterker nog we hoeven de schuld niet te betalen.
Gerelateerde links:
- Overheid maakt zich zorgen over financieel gedrag jongeren
- De schuld van Amerika
- In 10 stappen op weg naar een vrijer land, Bob Murphy
Molinari is een alias refererend naar Gustave de Molinari, een Belgische econoom uit de 19de eeuw.
De Molinari was een van de eerste economen die voorstander was van de privatisering van politie- en defensietaken.