Socialistische logica

Door Ruben Jongkind

14 april 2010

Wordt er met de jaren niet beter op. Deze keer is de postmarkt het slachtoffer.

Mevrouw Gesthuizen van de SP meent op de barricade te moeten om het Nederlandse volk te behoeden van een, volgens haar, onvermijdelijk doemscenario: het postbedrijf TNT zal weldra failliet gaan waardoor brieven en pakketten niet meer bezorgd worden bij de mensen thuis. Dit vreselijke onheil is volgens Gesthuizen te wijten aan de liberalisering en de verpersoonlijking daarvan: de “hijgerige aandeelhouders die uitsluitend in kortetermijnwinst zijn geïnteresseerd''.

Het is nog erger want volgens Gesthuizen heeft de ingezette liberalisering van de post tot een chaos geleid. ''Door sommige straten lopen inmiddels vier postbodes van verschillende bedrijven. Dat kan alleen maar winstgevend zijn als diezelfde postbezorgers zwaar onderbetaald worden. Helaas is dat precies wat er gebeurt.''

Liberalisering leidt er volgens Gesthuizen dus toe dat de dienstverlening uiteindelijk stopt en dat, zolang het postbedrijf nog niet failliet is, de werknemers onderbetaald worden.

De oplossing is volgens Gesthuizen dat de overheid het particuliere eigendom van de aandeelhouders overneemt en aldus TNT gaat runnen.

Dat de argumentatie van Sharon aan het absurde grenst, wordt na enig nadenken, vrij snel helder.

Loonafspraken zijn nodig om gezamenlijke uitbuiting van de werkgevers van alle postbedrijven jegens de werknemers van alle postbedrijven te kunnen bewerkstelligen. Maar daar rept Gesthuizen niet over.

Allereerst zijn volgens Sharon de postbedrijven winstgevend, wat toch duidt op een zeker mate van continuïteit van de dienstverlening. Haar angst voor het wegvallen van de dienstverlening lijkt daarmee op zijn minst twijfelachtig, zo niet onnodig. Het lijkt er dus op dat het Sharon slechts te doen is om de kennelijke uitbuiting van de werknemers van het postbedrijf. Maar over loonafspraken tussen verschillende postbedrijven rept zij niet. Loonafspraken zijn nodig om gezamenlijke uitbuiting van de werkgevers van alle postbedrijven jegens de werknemers van alle postbedrijven te kunnen bewerkstelligen. Immers daar waar in postbedrijf A de werkgever zijn werknemers onderbetaalt, zal de werkgever van postbedrijf B een beter loon aanbieden (zo lang dit loon onder de marginale productieve waarde van de werknemer ligt) zodat hij uiteindelijk meer winst kan maken. Postbedrijf A zal zo snel al zijn personeel aan B verliezen. Het feit dat postbodes van vier verschillende postbedrijven in één straat werken, duidt erop dat van gerichte samenwerking tussen de concurrerende postbedrijven geen sprake is. Bovendien werken de postbezorgers uit vrije wil bij hun postbedrijven. Als zij vinden dat zij worden onderbetaald, kunnen zij hun contract opzeggen en naar een beter betalend postbedrijf (of ander type bedrijf) verhuizen. Enige concurrentie lijkt dus juist onmisbaar om uitbuiting tegen te gaan.

Het alternatief dat Sharon voorstelt is het stelen van andermans geld (belastinggeld), om dat geld vervolgens te geven aan de werknemers van de postbedrijven. Op die manier worden de werknemers van de postbedrijven uiteraard minder ‘uitgebuit’, maar worden andere werknemers uit andere sectoren door Sharon uitgebuit. Het geld dat nu aan de postbodes wordt gegeven, zou anders door de burgers aan bijvoorbeeld kleding of reizen uitgegeven zijn, waardoor de vraag naar arbeid naar deze producten en diensten stijgt en het loon van de arbeiders als gevolg daarvan ook (ceteris paribus). Voeg daarbij toe de uitbuiting van de burgers die nooit gebruik maken van postbezorging, maar wel door Sharon bestolen worden door middel van belastingen om de uitbuiting in het postbedrijf tegen te gaan en je vraagt je af waarom Sharon zo graag de postbezorgers tegemoet wil komen, dat zij zelfs in staat is andere onschuldige mensen daarvoor uit te buiten.

De oplossing die Gesthuizen voorstelt om de vermeende uitbuiting van postwerknemers te stoppen is om andere mensen uit te buiten.

Een ander argument van Sharon is dat aandeelhouders slechts geïnteresseerd zijn in de korte termijn. Impliciet zegt ze dus dat de overheid in de lange termijn geïnteresseerd is. Los van de vraag wat deze begrippen inhouden, kunnen we concluderen dat Sharon bedoelt dat de aandeelhouders van de postbedrijven gebaat zijn bij het failliet gaan en leegplunderen van het postbedrijf en de overheid gebaat is bij de continuïteit van het postbedrijf. In andere bewoordingen is de eigenaar van het postbedrijf gebaat bij het verlies van zijn eigendom terwijl een instelling die niet de eigenaar is van het postbedrijf maar dit tijdelijk runt met andermans geld (de overheid) gebaat is bij continuïteit.

Uiteraard is dit een vreemde veronderstelling. In het algemeen zijn de bezitters van eigendom er bij gebaat dat de waarde van hun eigendom stijgt. Een organisatie die tijdelijk de controle krijgt over een bezitting (elke 4 jaar zijn er weer andere politici die heersen), zal zich logischerwijze niet bekommeren om de lange termijn waarde van het bezit. Het ligt daarom veel meer in de lijn der verwachting dat particulier bezitters van eigendom er voor willen zorgen dat de waarde van hun eigendom behouden blijft. Dit in scherp contrast met de bedoelingen van de medewerkers van de overheid, die hun salaris toch wel krijgen, nooit afgerekend worden op de kwaliteit van hun dienstverlening en ook nooit concurrentie hoeven te vrezen. De overheid, die in feite een monopolie is, zal streven naar steeds duurder en slechter wordende dienstverlening. De waarde van het postbedrijf zal dientengevolge afnemen.

In de logica van de SP is de eigenaar van het postbedrijf gebaat bij het verlies van zijn eigendom terwijl een instelling die niet de eigenaar is van het postbedrijf maar dit tijdelijk runt met andermans geld (de overheid) gebaat is bij continuïteit.

Het laatste argument van Sharon gaat als volgt: de vrije markt in postbezorging leidt tot chaos (lees: te veel postbodes van verschillende bedrijven in één straat), het einde van de dienstverlening en uitbuiting van werknemers. Maar waarom geldt dit argument dan kennelijk niet voor bijvoorbeeld supermarkten, consultancy-firma’s en kapperszaken? Kennelijk vinden burgers de chaos (lees: keuzevrijheid) in de supermarkt niet zo’n probleem, verhongeren de consultants nog niet als gevolg van de uitbuiting door hun bazen en loopt niet iedereen op straat erbij met lang haar. De oplossing van Sharon, namelijk dat de overheid zich moet bemoeien met de dienstverlening van postbezorging, zou bij consequent toepassen van deze logica leiden tot een volledig communistisch systeem, waarin alle ‘belangrijke’ goederen en diensten door de overheid geproduceerd moeten worden. Zover gaat Sharon nog niet maar misschien is haar eerste offensief gericht op de post en volgen alle andere producten en diensten die door de vrije markt geproduceerd worden in de toekomst…

Ruben Jongkind

- Stop de SP! - Bart Croughs
- Keuzevrijheid - Bart Croughs
- De vrije markt leid tot teveel keuzes - Marcel Meijer
- In de Naam van de Vrouw, de Homo en de Allochtoon - Bart Croughs