Elk aanbod schept zijn eigen vraag

Door Molinari

28 maart 2010

Een correcte uitleg van 'Say's Law' en het belang ervan voor alledaagse economische problemen.

Iemand die aan het werk gaat doet twee dingen. Je krijgt inkomen en je voegt toe aan de productie. Vraag en productie zijn daardoor stevig aan elkaar geklonken. De klassieken zeiden al, 'Elk aanbod schept zijn eigen vraag'.

Stel dat je gaat werken als vakkenvuller. Je voegt toe aan de productie. Jij hebt geen behoefte aan de gevulde vakken, maar je wil wat anders hebben. Daarvoor is je salaris. Dit stelt je in staat om dat deel van de productie te nemen dat je wel wil hebben. Bijvoorbeeld een avondje uit eten. Alle mensen die werken voegen iets toe aan alle geproduceerde goederen en diensten. Met het inkomen nemen ze ook weer een stuk weg van al deze geproduceerde goederen en diensten. Ze nemen daarmee hun rechtmatige deel.

Mensen die vinden dat de Polen ons werk inpikken vergeten dat deze Polen productie toevoegen en daarvoor inkomen verkrijgen, en dus niet iets inpikken.

Dan is er ook nog de winst. Als je werkt als vakkenvuller dan maakt de supermarkt meer winst doordat jij daar arbeid verricht. Dat is ook precies de reden dat de supermarkt jou de vakken laat vullen. De waarde van de gevulde vakken is hoger dan het salaris dat je ontvangt en daardoor maakt de supermarkt winst. De winst komt toe aan de eigenaar van de supermarkt. Deze eigenaar voegde ondernemerschap toe en kreeg er winst voor terug. Met deze winst kan hij ook een deel nemen van alle geproduceerde goederen en diensten. Ook dit leidt dus tot vraag naar goederen.

Het lijkt allemaal erg logisch en dat is het ook, maar toch denken sommige mensen er anders over. Mensen die vinden dat de Polen ons werk inpikken bijvoorbeeld. De Polen voegen productie toe en krijgen daarvoor inkomen. Met dat inkomen nemen zij weer een deel van de productie. Zij pikken daarmee dus niets en nemen alleen wat hen toekomt.

Of wat dacht u van het idee dat we door minder te werken de banen over meer mensen kunnen verdelen. Dat we bijvoorbeeld een kortere werkweek krijgen en daarmee meer werk kunnen creëren. We gaan dan minder werken en minder produceren en daardoor dus ook minder verdienen. Maar nu zul je misschien zeggen, kunnen we het inkomen van deze mensen dan niet gelijk houden zodat ze toch nog net zoveel ontvangen. Als we minder produceren kunnen we onszelf wel meer geld geven, maar dat haalt niets uit. Dat geld is alleen een ruilmiddel om je rechtmatige deel van de productie op te kunnen eisen. Als er minder geproduceerd wordt dan is er ook minder te verdelen. En dan krijgen de mensen dus ook minder.

Meer werken is dus ook niet schadelijk voor de werkloosheid. Iemand die gaat werken zorgt gelijk voor inkomen. Niet alleen zijn eigen salaris, maar ook de winst van de onderneming waar hij werkt. Dit leidt gelijk tot een toename van de vraag. Het extra aanbod van arbeid leidt daardoor gelijk tot extra vraag naar goederen. Zoals de klassieken al zeiden 'Elk aanbod schept zijn eigen vraag'.

Meer werken is niet schadelijk voor de werkloosheid. Iemand die gaat werken zorgt gelijk voor inkomen.

Er is ook nog wel eens het idee dat een toename van arbeidsproductiviteit schadelijk kan zijn. De diepteinvesteringen leiden tot meer werkloosheid in deze visie. Een hogere productiviteit van een enkele arbeider leidt echter ook tot meer vraag. In eerste instantie zullen de lonen niet verhoogt worden en lopen de winsten op. Deze hogere winsten leiden weer tot meer bestedingen. Het resultaat is dat er dus wel vraag ontstaat naar de extra productie. Op wat langere termijn zullen de lonen weer stijgen. In deze bedrijfstak is er relatief veel winst per werknemer. Andere bedrijven kunnen deze werknemers over proberen te nemen. Dat leidt vervolgens tot loonsverhogingen. Meestal zullen arbeiders loonsverhogingen afdwingen als de winsten van het bedrijf oplopen.

Arbeid zorgt dus voor zowel inkomen als productie. Dit maakt dat er veel minder conflicten zijn over banen dan vaak wordt gedacht. Het besef dat vraag en aanbod hier hand in hand gaan kan veel misvattingen wegnemen. Meer productie is daarmee ook de oplossing voor meer welvaart.

Marcel Meijer

Gerelateerde links:
- Het failliet van het interventionisme - deel 4