3 oktober 2008
De duizenden hypothecaire wanbetalingen en inbeslagnames in de "subprime" huizenmarkt (dwz. de markt van niet-kredietwaardige hypotheeknemers) zijn het directe gevolg van dertig jaar overheidsbeleid dat banken verplichtte om slechte leningen te verstrekken. Het gaat hier over de Community Reinvestment Act (CRA) van 1977 die banken dwingt om leningen te verstrekken aan mensen met een laag inkomen en aan wat de voorstanders van die wet omschrijven als "gekleurde gemeenschappen", aan wie die banken nooit kredieten zouden verstrekken op basis van zuiver economische criteria.
De oorspronkelijke lobbyisten voor de CRA waren de radicale linksen die de regering Carter steunden en hiervoor dikwijls beloond werden met overheidstoelagen en wetten, zoals de CRA, die hen bevoordeelden. Tot die lobbyisten behoorden ook diverse zogenaamde "buurtorganisaties," zoals "ACORN" (Association of Community Organizations for Reform Now). Deze organisaties beweren dat voor meer dan 1 biljoen dollar aan CRA-leningen werd verstrekt, alhoewel niemand de omvang precies blijkt te kennen. Een stafmedewerker van het Amerikaanse Senate Banking Committee vertelde me zo'n tien jaar geleden dat voor minstens 100 miljard dollar aan zulke leningen werd verstrekt tijdens de eerste twintig jaar na het in werking treden van de wet.
Een zekere Bruce Marks werd het afgelopen decennium erg berucht voor het onder druk zetten van banken om letterlijk miljarden dollars opzij te leggen voor zijn organisatie, de "Neighborhood Assistance Corporation of America." Ooit pochte hij tegen de New York Times dat hij toezeggingen "verworven" had voor een totaalbedrag van 3,8 miljard dollar aan leningen van Bank of America, First Union Corporation en Fleet Financial Group. En dan gaat het hier slechts over één enkele "gemeenschapsgroep," werkzaam in één stad - Boston.
Bijgevolg werden banken overal in Amerika gedwongen om slechte leningen in portefeuille te nemen, eufemistisch "subprime" [net-niet-eerste-klas] leningen genoemd. Om zichzelf te compenseren voor het hogere risico bij dit soort leningen hebben vele kredietverstrekkers de bijkomende kosten voor hypothecaire leningen verhoogd. Dit is gewoonweg een indirecte manier om te doen wat banken altijd doen - en wat ze moeten doen om solvabel te blijven: effectief hogere interesten aanrekenen voor riskantere leningen.
"Maar dat is discriminatie!," klaagden de "gemeenschapsorganisaties." Dus op de ACORN website kan men de opschepperij lezen over hoe ze in talrijke staten wetten tegen "woekerleningen" hebben laten stemmen die dergelijke kosten onwettig maken, waardoor het de banken verboden wordt zichzelf te beschermen tegen het verhoogde risico bij het verplicht verstrekken van hypotheekleningen aan "subprime" ontleners.
Normaal zouden banken op dit soort wetten reageren door een kleiner aantal riskante leningen te verstrekken. Maar in dit geval worden banken door hun bureaucratische meesters verplicht tot het blijven verstrekken van marginale leningen. De wetten tegen de zogenaamde woekerleningen dwingen banken dus om de verliezen te slikken. Dit is ongetwijfeld één van de factoren die bijgedragen hebben tot de faillissementen van tientallen hypotheekbanken tijdens de laatste jaren.
Daarnaast is er ook nog de monetaire politiek van de Centrale Bank die de vastgoedzeepbel deed ontstaan, gekenmerkt door een spectaculaire escalatie van de vastgoedprijzen in elke Amerikaanse stad tijdens het afgelopen decennium. Dit veroorzaakte een bijkomend probleem voor de financiële instellingen die reeds te lijden hadden onder de CRA. Ze werden gedwongen een bepaalde hoeveelheid slechte leningen te verstrekken, maar wegens de door de Centrale Bank veroorzaakte explosie van de huizenprijzen waren duizenden subprime ontleners bijlange niet meer gekwalificeerd voor conventionele hypotheken, gebaseerd op hun inkomens.
Verwacht nu echter niet hier iets over te lezen in de "mainstream media," die groepen zoals ACORN doorgaans zien als heldhaftige voorvechters van de armen, wetten zoals de CRA als antidiscriminatiewetten, en die alle schuld voor de kredietcrisis bij de hebzuchtige kapitalisten leggen, vooral bij de hypotheekmakelaars. Aangemoedigd door zulke verslaggeving heeft de hatelijke New Yorkse senator Charles Schumer federale wetgeving beloofd die deze makelaars nog harder gaat aanpakken, terwijl de regering Bush een indirecte reddingsoperatie voorstelt door de Federal Housing Administration de vele slechte "subprime" leningen te laten dekken. Dit zal aanleiding geven tot het ontstaan van wat economisten een "moral hazard" noemen, waardoor nog meer slechte leningen worden aangemoedigd. Elke bankier in Amerika zal graag leningen verstrekken (met hoge interesten) aan de minst kredietwaardige ontleners als hij denkt dat er niets kan misgaan, met de Federal Housing Administration die effectief garant staat voor de lening.
Thomas DiLorenzo