Algemene Energieraad kiest voor ecodictatuur

Door Theo Richel

27 juni 2008

Wat staat ons te wachten op energiegebied?

---

* Pleidooi voor gedwongen energiebesparing
* Kritisch ten opzichte van duurzame energie
* Fluisterend kiezen voor kernenergie.

Dat zijn de highlights van het jaarverslag van de Algemene Energie Raad. De Raad somt hierin op welke acties zouden moeten worden ondernomen en denkt dat die zaken zo controversieel liggen dat het rapport de naam ‘Ongemakkelijke boodschappen’ heeft gekregen. Er wordt nadrukkelijk op gewezen dat we behoefte hebben aan politici met LEF om die zaken aan te pakken. Stoere praat, maar om te beginnen zijn we niet zo onder de indruk van het LEF van de AER zelf.

In het NOS-journaal lichtte voorzitter Vogtländer van de AER dinsdag de nota toe. Hij wees vooral op een mogelijke oliecrisis en de daarmee gepaard gaande noodzaak tot energiebesparing. Vogtländer leek zichzelf wel stoer te vinden toen hij deze mogelijke oliecrisis aankondigde, maar aangezien je tegenwoordig zonder aankondiging van sombere tijden überhaupt niet bij het Journaal aan het woord komt waren we niet onder de indruk. Vervolgens schakelde hij over op de noodzaak ven energiebesparing die wellicht afgedwongen zou moeten worden. Toch hebben die zaken maar weinig met elkaar te maken.

Is het dan niet waar? Komt er geen oliecrisis?
Als het over een oliecrisis gaat denkt menigeen eerst aan lege bronnen, uitgeputte velden. Maar in hoeverre de olievoorraden werkelijk teruglopen is nog onderwerp van hevige discussie en de AER heeft het daar ook niet over. Een mogelijke oliecrisis kan in de ogen van de organisatie worden veroorzaakt door het feit dat de olieconsumerende landen zo weinig grip hebben op olievoorraden. 

Tweederde van de olie in de wereld is helemaal niet in private, maar in overheidshanden.

Terwijl men zich hier helemaal suf kankert op de kwaadaardige oliemaatschappijen wijst de AER er op dat twee derde van de olie in de wereld helemaal niet in private, maar in overheidshanden is. Juist het feit dat nog een derde van de olie in handen van Big Oil is, en het feit dat die bedrijven in westerse contreien gevestigd zijn biedt nog enige zekerheid van leveranties, de olieorganisaties opereren op de vrije markt en leveren in principe aan iedereen. De staatsbedrijven lijden als de meeste (alle?) staatsbedrijven aan slecht management (Ondanks de enorme voorraad die Venezuela heeft schijnt de olie-industrie in dat land er niet goed voor te staan). Investeringen blijven achter, soms door slecht management soms omdat men bang is dat deze niet worden terugverdiend omdat elders zo veel aandacht aan alternatieve energiebronnen wordt besteed. Er is volgens de VN organisatie UNCTAD echter een tendens naar nationalisering en daarmee is de toekomstige olievoorziening nogal afhankelijk van politieke grillen en zo zou een nieuwe oliecrisis kunnen ontstaan. 

De AER dringt er vanuit dezelfde optiek op aan om vooral vriendjes met Rusland te blijven, via de EU, maar ook bilateraal. Gazprom is formeel geen staatsbedrijf, maar het onderscheid is onduidelijk en het risico dat een ruzie met Rusland uiteindelijk resulteert in gasleveranties aan het Verre Oosten in plaats van aan ons is uiterst reëel. Dat deze afhankelijkheid van Rusland vooor een deel het gevolg is van decennia ecologisch freewheelen onder het motto: ‘Wij eisen een omelet maar er mogen geen eieren gebroken worden’ vermeldt de Raad helaas niet.    Energiebesparing
Maar de belangrijkste reden voor de overheid om energie te willen besparen is echter niet het dreigend tekort, fysiek of politiek, maar het klimaat ( en de luchtkwaliteit). Hoe minder fossiele brandstoffen we verstoken des te minder er van dat duivelse CO2 in de lucht komt, des te minder de aarde opwarmt – zo is de redenering. 

[H]et energiebesparingsbeleid heeft een merkwaardig constante karakteristiek: het mislukt altijd.

Maar het energiebesparingsbeleid heeft een merkwaardig constante karakteristiek: het mislukt altijd. Prijsverhogingen van energie worden gecompenseerd of hebben gewoon geen effect (denk aan de recente stijging – na belastingverhoging – van de verkoop van SUV’s) en in het algemeen zijn mensen er geen mallemoer in geïnteresseerd – aldus in iets andere bewoordingen de Raad. Hoe moet de energiebesparing dan gerealiseerd worden? De Raad pleegt een zoenoffer aan de voorstanders van de geleide economie en dat komt dus neer op : dwang, verbieden van energieverslindende apparatuur. 

Het zal veel mensen aanspreken tot ze ontdekken dat het hier niet gaat om het verspillingsgedrag van hun buurman, maar van henzelf, en dat niet particuliere zwembaden zullen worden verboden (daarvan zijn er hier toch veel te weinig om gewicht in de schaal te leggen), maar dat de gewone burger op kosten wordt gejaagd omdat de nieuwe led-lampen toch een fors stuk duurder zijn dan de niet meer verkrijgbare gloeilampen. 

Misschien dat een aantal van die maatregelen genomen zal worden, maar in Engeland waar een vergelijkbare discussie speelt staat Labour op een all time low als gevolg van de hoge brandstofprijzen (waardoor mensen zeggen niet meer met de auto naar hun werk te kunnen) en van politieke fantasieën over rantsoenering van vliegreizen. Politici doen gekke dingen, maar zelfmoord staat niet hoog op de lijst. 

Dat er over [de huidige discussie over de urgentie van de klimaatproblematiek niets in het rapport staat], is een illustratie van de enorme terreur die er uitgeoefend wordt door het klimaatalarmistische kamp.

Het is een gruwelijke ontwikkeling vooral omdat er een uitweg is. In kringen van de Groene Rekenkamer kunnen we onze klimaatskepsis vrijelijk beleven, en dat dat in kringen van de AER niet kan begrijpen we wel. Men kan daar niet zeggen: er is geen klimaatcrisis. Maar recent hebben gerespecteerde instituten en wetenschappers te kennen gegeven dat de temperatuur op aarde in de afgelopen jaren niet is gestegen en ook een tijdje niet zal stijgen, dus zelfs de politiek correcte types van de AER hadden een bijzinnetje toe kunnen voegen dat de urgentie van de klimaatproblematiek op het ogenblik breed wordt bediscussieerd. 

Dat dat er niet staat is een illustratie van de enorme terreur die er uitgeoefend wordt door het klimaatalarmistische kamp.

Duurzame energie
Mooi is wel dat de Raad zich kritisch uitlaat over de mogelijkheden van duurzame energie. Daar moeten we niet te veel van verwachten, zo vindt men en te veel duurzame energie veroorzaakt instabiliteit in de energievoorziening. Subsidies om de vraag aan te jagen benemen de producent de stimulans om goedkoper te produceren (de vraag is immers gegarandeerd), dus de duurzame energie blijft dan duur en subsidiebehoeftig. 

Enkele quotes:
‘In het slechtste geval leidt een (te) hoog aandeel elektriciteit uit windenergie tot het stilleggen van een deel van de warmtekrachtproductie en dat heeft dan een verlies aan energiebesparing tot gevolg. De duurzaamheiddoelstelling kannibaliseert het besparingsbeleid’ 

‘Elektriciteitsexport zou ook een oplossing kunnen zijn, ware het niet dat de ons omringende landen met dezelfde problemen zitten, omdat ook zij op grootschalige inzet van windenergie willen overgaan’. 

Waarschijnlijk heeft men niet gewild het ministerie met [de kritiek op de huidige mogelijkheden van zonne-energie] al te nadrukkelijk te confronteren.

‘Inpassing van meer dan 10000 mwe windenergie is zonder extra opslag- of buffercapaciteit niet haalbaar.’ 

‘Meer dan 10 procent stroom uit (geïmporteerde) schone biomassa is evenmin waarschijnlijk: zoveel duurzame biomassa zal er naar de inschatting van de Raad wereldwijd niet beschikbaar zijn, onder meer vanwege de concurrentie met het gebruik voor biobrandstoffen en met de vraag naar biomassa als grondstof voor de chemie.’ 

‘De verhoopte technische doorbraken om (bijvoorbeeld) te komen tot goedkope zonne-energie liggen nog ver weg.’ 

Maar voor deze kritische opmerkingen moet men wel de nota zelf lezen, op de homepage voor de nota staan ze niet. Waarschijnlijk heeft men niet gewild het ministerie met deze kritiek al te nadrukkelijk te confronteren, net nu besloten is weer een paar miljard aan duurzame energie stuk te gooien.

Kernenergie
De opstelling ten opzichte van kernenergie is teleurstellend en bevestigt eens te meer de indruk dat de AER zich meer laat leiden door politieke dan door wetenschappelijke overwegingen. Als we de klimaatdoelstellingen willen halen zo vindt de Raad dan dient erkend te worden dat steenkolen en kernenergie niet gemist kunnen worden. Rap aangevuld met het bange zinnetje: ‘Bij kernenergie moeten de specifieke risico’s aanvaardbaar worden’.  

Een AER met lef had hier gezegd dat een groot deel van de in deze nota genoemde problemen niet waren opgetreden als in een eerdere fase voor kernenergie was gekozen.

Een AER met lef had hier gezegd dat een groot deel van de in deze nota genoemde problemen niet waren opgetreden als in een eerdere fase voor kernenergie was gekozen. En ook had gezegd dat de toekomst er somber uit ziet vooral omdat in de afgelopen decennia de bezwaren tegen kernenergie op het gebied van straling, ongelukken en afval opgelost zijn, maar dat publiek en politiek dogmatisch weigeren hier kennis van te nemen. De Energieraad weet dat dit zo is, maar durft het niet hardop te zeggen.

Er is dus een heleboel lef nodig inderdaad, en dat geldt met name voor die ene ‘ongemakkelijke boodschap’ die hier helemaal niet gebracht wordt: wat betekenen al deze maatregelen voor de portemonnee van de burger? In Engeland is bekend geworden dat de burgers de komende jaren duizenden ponden extra zullen moeten betalen. Hoe hoog gaan energieprijzen hier stijgen? Welke belastingen komen er nog allemaal bij? Is kernenergie inderdaad veel goedkoper? 

Theo Richel

Dit artikel verscheen eerder op De Groene Rekenkamer.