Bestrijding woekerhandel in kaartjes treft vooral de echte fan

Door Auke Leen

31 augustus 2007

CDA en SP proberen met een wetsvoorstel dat in oktober in de Kamer komt, en waar de VVD sympathiek tegenover staat, de woekerhandel in sport- en concertkaartjes te bestrijden. Het wordt handelaren verboden kaartjes met winst door te verkopen. Dat is geen oplossing maar slechts een oplossing minder voor het bestrijden van de schaarste.

De fans zijn het slachtoffer. Echte oplossingen moeten gebruik maken van de wetten van de menselijke natuur: de wetten van vraag en aanbod en de creativiteit die daar achter schuil gaat. Ook een boer vergroot zijn productie niet door tegen de wetten van de natuur in te gaan maar door er in harmonie mee samen te werken.

De menselijke natuur in vrijwilligheid tot koop en verkoop over te gaan als de opbrengsten groter zijn dan de kosten vormt de grondslag van onze economie. Deze menselijke neiging is er in iedere cultuur. In een markteconomie is geld een helder en eenvoudig signaal die de weegschaal laat doorslaan om iets wel of niet te doen.

Wat als bij een door de verkoper vastgestelde prijs meer mensen een kaartje willen dan er kaartjes zijn. De prijs zal stijgen; kopers zullen afvallen. Maar als dat niet mag, wat dan? Dan moet er een loterij komen om de kaartjes te verdelen of wordt het wie het eerst komt die het eerst maalt. Of de fan- of sportclub, die de kaartjesverkoop beheert, stelt leden eens in de zoveel tijd in de gelegenheid een activiteit te bezoeken.

[D]e woekerhandelaar [zet] tijd kosten om in geld kosten. Hij verricht, als tussen handelaar, een dienst, waarvoor [echte fans] willen betalen.

Het resultaat zal zijn dat echte fans de mogelijkheid wordt ontnomen het evenement bij te wonen. Ze hebben het zelf immers niet meer in de hand. Natuurlijk, de een kon bij het oude systeem makkelijk betalen en een ander moest het geld met veel pijn en moeite bij elkaar schrapen---maar ze hadden de mogelijkheid. Nu is het de gelukkige van bijvoorbeeld een loterij met vele nieten die een concert bezoekt. Een loterij waaraan ook mensen zullen deelnemen die denken, “Ach, wie weet heb ik geluk”. Ze willen voor een gering bedrag een leuke avond hebben. Voor de rest geven ze er niet veel om. Het echte enthousiasme verdwijnt uit de zaal. En dan zijn er natuurlijk ook nog altijd de mensen die simpelweg de tijd niet hebben om met een slaapzak voor de deur te wachten. Voor hen zet de woekerhandelaar tijd kosten om in geld kosten. Hij verricht, als tussen handelaar, een dienst, waarvoor zij willen betalen.

Het werkelijke probleem met dit wetsvoorstel ligt dieper. Het hoort thuis in Mussolini’s omschrijving van totalitarisme: “Alles door de staat, alles voor de staat, niets tegen de staat, en niets buiten de staat.” Heeft de overheid geen dringender en betere dingen te doen? Hier worden problemen die het beste kunnen worden opgelost door fans, artiest en organisator, een zaak van parlement, regering en ---natuurlijk--- politie. De onvermijdelijke zwarthandel moet worden bestreden.

De betroffenen zijn oud en wijs genoeg om het zelf op te lossen. Want waarom verhoogt de artiest of de organisator zelf de prijs niet? Dat lost het probleem ook op. Een artiest weet dat dit de fans tegen hem in het harnas zal jagen. Met onze sympathie voor volkszanger Frans Bauer is het gauw gedaan als hij slechts één keer per jaar tegen woekerprijzen één voorstelling geeft in de Ahoy. Ook een organisator weet dat een niet te hoge prijs niet alleen garant staat voor een uitverkochte zaal. De bijbehorende slaapzakken voor de deur bij de voorverkoop vertellen ook “deze groep is populair” en zijn een gratis reclame. Bekend te moeten maken: “DJ Tiësto schrapt twee van de drie concerten in het Gelredome wegens te geringe belangstelling,” wens je alleen je vijand toe.

Fans wachten uren in de kou totdat kaartjesverkoop begint

Kortom, juist artiest en organisator zullen er alle baat bij hebben en er hun creativiteit op richten om de schaarste, de woekerhandel inclusief, die er altijd zal zijn fanvriendelijk op te lossen. Zo vragen theaters op Broadway vaak voor het gros van de kaartjes een redelijke prijs maar voor een beperkt aantal een zeer hoge, zeg woekerprijs. Met het extra geld kunnen optredende artisten maar ook productiemedewerkers zoals geluidstechnici en podiumopbouwers een extra bonus krijgen.

Het geld verdwijnt op deze wijze niet naar de (il)legale tussenhandel. Of het geld kan gewoon aan een liefdadigheidsinstelling worden geschonken. Zeg Frans Bauer geeft het geld aan Villa Pardoes. Overigens deed, destijds, de bokser Mohamed Ali al het zelfde. Het speelde liever zelf voor Sinterklaas dan het de (il)legale tussenhandel te gunnen. Hoewel het ook zijn doel was zijn bokswedstrijden ook voor de modale zwarte man betaalbaar te laten zijn.

Is het voorstel niet eerlijker dan het huidige systeem? De eerlijkheid is niet anders dan op een zinkend schip met een tekort aan reddingsvesten te stellen dat de enige juiste oplossing is een ieder te laten verdrinken. Maar het is toch de slechtste mogelijkheid die je wegneemt? Nee, juist niet. Dat is helemaal niet naar het concert te kunnen. Het is de fan zelf, zijn menselijke natuur om kosten en opbrengsten af te wegen die zich uit in het willen betalen van een woekerprijs.

Linksom of rechtsom fans zullen altijd dubbel en dwars betalen. Nu een hoge prijs en zijn ze er bij. Met het wetsvoorstel een hoge prijs en zijn ze er niet bij; de goedkope cd of dvd bij het Kruidvat die ze rest van het gemiste optreden, wordt duur betaald.

Auke Leen