Pijnlijke keuzes

Door Hans Bennink

14 juli 2005

Dat de Europese economie steeds slechter presteert is niet zo vreemd. Lang verkeerde wij in de positie dat we kapitalisme ongestraft konden aanlengen met ons collectivistische systeem. Immers, de landen waarmee we concurreerden waren nog veel collectivistischer dan wij. Maar nu deze landen het kapitalisme omarmen, worden we in rap tempo door ze voorbij gestreefd. Daardoor zal het naar schatting nog zo’n 20 tot 25 jaar duren voordat de balans in het voordeel van China en India zal uitvallen en zij Europa economisch voorbij streven.

In de VS is de affiniteit met kapitalisme een stuk groter en het is dan ook niet vreemd dat dit land met de Aziatische economieën kan meekomen. De Amerikaanse economie is competitief ingesteld en men profiteert volop van de toenemende globalisering. Critici zullen er echter op wijzen dat de verzorgingsstaat in de VS niet veel voorstelt en wijzen er ook graag op dat wij dat in Europa juist zien als een grote verworvenheid. Zelfs hét teken van beschaving.

Spijtig genoeg sluit men daarbij de ogen voor het feit dat deze vorm van beschaving grote groepen mensen buiten de samenleving plaatst. Groepen die de regie over hun leven zijn kwijt geraakt omdat ze geheel afhankelijk zijn gemaakt van de verzorgende Overheid.

„Spijtig genoeg sluit men [...] de ogen voor het feit dat [de verzorgingsstaat] grote groepen mensen buiten de samenleving plaatst.”

In de zich gestaag wijzigende economische situatie hangt deze verzorgingsstaat ons als een molensteen om de nek en worden we van alle kanten ingehaald door landen die deze last niet meezeulen. Dat betekent dat we er domweg niet aan ontkomen deze ‘verworvenheid’ in rap tempo af te bouwen en mensen weer zelf verantwoordelijk voor hun leven en inkomsten te maken.

Dit proces zal versnellen naarmate de concurrentie ons nader op de hielen komt te zitten en de situatie voor ons verslechterd. Want een verzorgingsstaat heeft een aanzuigende werking wanneer de economie het slechter doet. Ook staat de vergrijzing voor de deur en zullen ook daardoor steeds meer mensen een beroep doen op de verzorgingsstaat. Hierdoor zullen de lasten voor het slinkende aantal werkenden alleen maar verder stijgen, waardoor de welvaart afneemt.

Kritiek op de VS is al even gemakkelijk als gemakszuchtig. Want daar groeit de economie inmiddels lekker door. Ook Engeland -waar Thatcher in de jaren ’80 het mes in de verzorgingsstaat zette- gaat het voor de wind. Sterker nog, eigenlijk gaat het overal ter wereld beter, met uitzondering van het ‘oude Europa’ dat nu bezig is de boot te missen. Massawerkloosheid teistert Duitsland en Frankrijk, de Europese economische groei komt amper boven de nullijn. En dat terwijl de nieuwe Europese staten met lage vlaktaxen en met een beperkte verzorgingsstaat hun economie tot bloei aan het brengen zijn.

Inmiddels maken we ons hier buitengewoon druk over luxeproblemen zoals het milieu, en remmen daarbij onze groei extra af door enorme hoeveelheden geld aan het Kyoto-protocol te verspillen. Want wat je ook vindt van klimaatverandering, Kyoto kost veel geld, zonder merkbaar resultaat. Want met de € 900 miljard euro die we er tot 2012 aan uit geven beperken we de vermeende temperatuursstijging met slechts 0,02 oC in 2050. Wel betekent het een zware economische beperking gecombineerd met een inperking van onze mobiliteit.

En dat is precies de reden waarom President Bush niet mee wil doen aan Kyoto. Dat komt hem keer op keer op flinke kritiek vanuit Europa te staan. Daar verkiest men in beleidsnota’s het milieu boven de economie. Bush doet echter wat de leider van een land hoort te doen, hij maakt zich echter sterk voor de welvaart van zijn volk. In Europa gebeurt echter precies datgene waar Bush zo voor waarschuwt, de economie stagneert al langer dan de donkerste scenario’s konden voorspellen.

Overigens wist de VS ook zonder het Kyoto-verdrag de groei van de CO2-uitstoot in de VS sinds 1990 te beperken tot 16,9%. Ironisch genoeg amper slechter dan het Europese gemiddelde van 16,7%.

„Fundamentele keuzes zijn onafwendbaar en naarmate we langer wachten zullen de groepen inactieven groeien en de ingrepen pijnlijker worden.”

Fundamentele keuzes zijn onafwendbaar en naarmate we langer wachten zullen de groepen inactieven groeien en de ingrepen pijnlijker worden. Op dit moment zou er met name in de vele miljarden subsidies van allerhande clubjes gesnoeid kunnen worden om de eerste noodzakelijke lastenverlichting te kunnen doorvoeren, vervolgens zal moeten worden gewerkt aan de verworvenheden uit de jaren ’70 de ons nu zo parten spelen in de concurrentiestrijd met de kapitaliserende landen. En het Kyoto-protocol moet rechtstreeks de prullenbak in,

En andere optie is afwachten wat er gaat gebeuren. Dat zorgt vast voor een betere uitslag bij de verkiezingen. Maar door nu pijnlijke keuzes te maken kunnen we voorkomen dat Nederland te maken krijgt met Waalse toestanden.

Hans Bennink

Gerelateerde links:
- Economie China groeit nog steeds hard
- Eurozone dreigt verder achterop te raken
- Georgië kiest voor kapitalisme