Artikel 1

Door Bart Croughs

4 april 2002

Het was maar een klein bericht in het NRC Handelsblad: 'kinderopvang is alleen voor vrouw'. De Nederlandse overheid blijkt mannelijke ambtenaren te discrimineren bij het toewijzen van kinderopvangplaatsen, en het Europese Hof heeft nu beslist dat er niks mis is met deze handelswijze.

De Nederlandse overheid schendt dus niet alleen artikel 1 van de Grondwet, dat discriminatie op grond van geslacht verbiedt, maar krijgt daarvoor bovendien de zegen van het Europese Hof. Genoeg reden voor opwinding, zou je zeggen, maar het bericht trok nauwelijks aandacht van de media.

Hoe anders waren de reacties toen Pim Fortuyn voorstelde om artikel 1 van de Grondwet te schrappen. Als een man stortten de media zich op Fortuyn, tot aan het NOS-journaal toe, waar driftig gewapperd werd met het programmaboekje van Janmaat. Nu blijkt dat Fortuyn’s voorstel overbodig is omdat de Nederlandse overheid artikel 1 van de Grondwet eenvoudig aan de laars mag lappen, is de enige reactie een luide geeuw.

Hoe dit te verklaren? Eenvoudig: artikel 1 van de grondwet mag dan discriminatie op grond van zaken als ras en geslacht verbieden, stilzwijgend gaat het denkende deel van de natie ervan uit dat dit verbod op discriminatie alleen geldt voor sommige door de overheid uitverkoren groepen (vrouwen, allochtonen); wie tot de foute groepen behoort (mannen, autochtone Hollanders) mag dus naar hartelust door de overheid gediscrimineerd worden. De uitspraak van het Europese Hof is eenvoudig een bevestiging van deze gedachte, en dus nauwelijks interessant te noemen.

Nu moet het niet prettig zijn voor weldenkend Nederland om door reactionaire figuren op deze hypocrisie gewezen te worden - een gevaar dat in deze tijd van toenemende verrechtsing niet geheel denkbeeldig is. Misschien wordt het daarom tijd om artikel 1 van de Grondwet aan te passen aan de praktijk. Hier alvast een aanzet voor verdere discussie:

'Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of op welke grond dan ook is niet toegestaan, tenzij men tot het foute ras, geslacht et cetera behoort. De overheid behoudt zich het recht voor te bepalen welk ras, geslacht, et cetera fout is, en welk goed'.

Bart Croughs


Deze column verscheen eerder in HP/De Tijd