22 april 2005
Toenmalig PvdA-minister Willem Vermeend van Sociale Zaken wilde een eind maken aan de grootscheepse fraude met kinderbijslag en bijstandsuitkeringen in de herkomstlanden van voormalige gastarbeiders. Hij had de Wet Beperking Export Uitkeringen ingevoerd. Die komt erop neer dat uitkeringen in het buitenland alleen nog worden verstrekt als het betrokken land meewerkt aan controle op die uitkeringen.
Het bewuste ILO-verdrag belemmerde echter de mogelijkheid om van het exporteren van uitkeringen af te zien, bijvoorbeeld omdat een land - zoals met Marokko een tijdlang het geval was - weigert mee te werken aan controles. Vermeend wilde er van af. Uiteindelijk stemde afgelopen december de Tweede Kamer en vervolgens ook de Eerste Kamer in met het opzeggen van dit verdrag. Het duurt vervolgens nog een jaar tot die opzegging ook juridisch een feit is, maar eind dit jaar is Nederland dus geen partij meer in ILO-verdrag 118.
Het gebeurt niet zo bijster vaak dat Nederland verdragen opzegt, maar het kan dus wel. In 1997 zegde het eerste paarse kabinet, op initiatief van de ministers Ad Melkert (PvdA) en Els Borst (D66), een belangrijk onderdeel van de Europese Code inzake de Sociale Zekerheid op. Op die manier wilden de ministers onder schadeclaims van kraamvrouwen uit komen. Honderden vrouwen weigerden namelijk de eigen bijdrage te betalen voor hun ziekenhuisbevalling op medische indicatie. Ze kregen van de Centrale Raad van Beroep gelijk, onder verwijzing naar internationale verdragen. Melkert en Borst hadden zelfs zoveel haast met de opzegging, dat ze pas nadien de Tweede Kamer inlichtten en achteraf de bijbehorende wet bij het parlement indienden.
Het mag wel eens worden opgemerkt dat er zo nu en dan verdragen worden opgezegd, want het land is doorgaans te klein als er eens iemand opstaat die iets wil veranderen aan de Grondwet of een internationaal verdrag, of erger, als zo iemand oppert een heel verdrag op te zeggen. Het hele politieke en juridische circus komt dan in het geweer om te zeggen dat het helemaal niet kan,
Syp Wynia is columnist en redacteur van het opinietijdschrift Elsevier.
Syp Wynia heeft geruime tijd als journalist gewerkt voor de politieke redactie van het Parool en is later werkzaam geweest in Brussel. Deze ervaringen hebben hem veel kennis verschaft over zowel de nationale als internationale politiek. De opgedane kennis komt uitstekend van pas bij zijn huidige werk bij Elsevier, waar hij in zijn columns het beleid van de overheid aan een zeer kritische blik onderwerpt. In 2004 sprak hij over Europa op het politiek café van MeerVrijheid. Wynia is niet verbonden aan de Stichting MeerVrijheid.